Rozwój sztucznej inteligencji (AI) jeszcze niedawno wydawał się domeną rozważań teoretycznych, jednak obecnie coraz wyraźniej wpływa na codzienną rzeczywistość, w tym również na praktykę medyczną. Szczególnym obszarem, w którym zauważa się intensywny rozwój technologii Al, jest diagnostyka obrazowa w stomatologii. Skala i tempo tych zmian rodzą potrzebę refleksji nad szansami i zagrożeniami, jakie niosą ze sobą nowe technologie, a także nad możliwościami ich efektywnego wykorzystania w praktyce klinicznej.
Zastosowanie AI w diagnostyce obrazowej stomatologii
W diagnostyce stomatologicznej obrazowanie odgrywa kluczową rolę. Zdjęcia pantomograficzne (ortopantomogram) stanowią podstawowe narzędzie oceny stanu uzębienia i struktur przyległych. W ostatnich latach obserwuje się coraz szersze wykorzystanie algorytmów sztucznej inteligencji do automatycznej analizy obrazów radiologicznych. Al pozwala na identyfikację patologii, lokalizowanie ubytków, ocenę jakości wypełnień, a także rozpoznawanie implantów i prac protetycznych [1].
Zastosowanie systemów uczących się w stomatologii umożliwia automatyczne rozpoznawanie struktur anatomicznych oraz detekcję zmian chorobowych z dokładnością porównywalną do diagnostyki wykonywanej przez lekarza dentystę [2]. Dzięki temu możliwe jest nie tylko usprawnienie pracy klinicystów, ale także zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu pacjentów.
Opis modułu Al w programie Prodentis
Nowo opracowany moduł sztucznej inteligencji w programie stanowi innowacyjne narzędzie wspierające analizę zdjęć pantomograficznych. System wykorzystuje mechanizmy głębokiego uczenia (deep learning) do automatycznego rozpoznawania elementów obrazu, takich jak: zęby, braki zębowe, implanty, korony, wypełnienia, aparaty ortodontyczne czy prace protetyczne.
Al w programie analizuje obraz RTG w ciągu kilku sekund, po czym prezentuje wynik w formie wizualnej — oznaczając wykryte elementy kolorystycznie i graficznie. Lekarz ma możliwość ręcznej korekty, dodania notatek, a także przeniesienia wyników analizy do diagramu uzębienia pacjenta i karty przeglądu. System umożliwia także generowanie raportu w formacie PDF, zawierającego opis stanu uzębienia sporządzony na podstawie analizy AI oraz uwag wpisanych przez lekarza, wykryte nieprawidłowości oraz sugestie dotyczące dalszego leczenia. Pliki zdjęć są depersonalizowane, a raport PDF powstaje w obrębie komputera użytkownika, co gwarantuje ochronę danych pacjentów zgodnie z wymogami RODO.
Ograniczenia i aspekty etyczne
Pomimo licznych zalet, wykorzystanie Al w diagnostyce wymaga zachowania ostrożności. Systemy te pełnią rolę drugiej opinii, a nie ostatecznego źródła diagnozy. Lekarz nadal ponosi pełną odpowiedzialność za interpretację wyników i decyzję kliniczną [3]. Ważne jest również zachowanie przejrzystości działania algorytmów („explainable Al”) oraz zapewnienie bezpieczeństwa danych medycznych. Zgodność z regulacjami prawnymi, w tym RODO i MDR (Medical Device Regulation), stanowi kluczowy warunek wdrożenia tego typu rozwiązań w praktyce [4].
Wnioski
Rozwój sztucznej inteligencji w stomatologii stanowi jeden z najważniejszych kierunków transformacji współczesnej diagnostyki. Systemy takie jak Prodentis Al rewolucjonizują sposób analizy zdjęć pantomograficznych, zwiększając efektywność pracy lekarzy oraz jakość komunikacji z pacjentami. W przyszłości można spodziewać się dalszej integracji algorytmów uczenia maszynowego z systemami medycznymi, co otwiera nowe perspektywy w zakresie personalizacji leczenia oraz prewencji chorób jamy ustnej.
|
ZNACZENIE KLINICZNE I KORZYŚCI DLA LEKARZA ORAZ PACJENTA Integracja sztucznej inteligencji z oprogramowaniem stomatologicznym przynosi wymierne korzyści. Dla lekarza jest to przede wszystkim:
Dla pacjenta natomiast zastosowanie Al oznacza:
|
|
PIŚMIENNICTWO: 1. Schwendicke F., et al. (2020). Artificial intelligence in dental diagnostics: A literature review. *Journal of Dentistry*, 92, 103258. 2. Lee J. H., et al. (2021). Deep learning in panoramic radiographs for detecting dental pathologies. *Scientific Reports*, 11(1), 17980. 3. Kwon O., et al. (2022). Application of artificial intelligence in dentistry: A review. *Journal of Clinical Medicine*, 11(3), 634. 4. Infotel Sp. z o.o. (2024). Dokumentacja techniczna systemu Prodentis AI Module. 5. Park W. J., & Park J. B. (2021). History and application of artificial intelligence in dentistry. *Journal of Dental Sciences*, 16(3), 491–501. 6. Instrukcja użytkowania modułu Asystenta AI do analizy zdjęć panoramicznych RTG w programie ProDentis |
Autorzy:
DR N. MED., MGR INŻ. MAREK PUŻYŃSKI
Absolwent Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu oraz Wydziału Mechanicznego Politechniki Wrocławskiej
HANNA PUŻYŃSKA
Studentka kierunku lekarsko-dentystycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Artykuł opublikowany w numerze 7/2025 magazynu Nowy Gabinet Stomatologiczny. Zobacz pełny spis treści. Dowiedz się więcej - Nowy Gabinet Stomatologiczny.
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Stomatologiczny" -zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym sklepie.
