Lessons from Osteoimmunology and Oxidative Stress in Oral Surgery
Od roku 1594 i opublikowania pracy francuskiego anatoma Barthelemy'ego Cabrola zatytułowanej „Alfabet anatomiczny” posługujemy się terminem „osteologia” w celu opisania różnych mechanizmów fizjologii kości. W roku 2000 Aaron i Choi [1] wprowadzili pojęcie „osteoimmunologii”. Komórki układu odpornościowego (immunologicznego) oraz czynniki odpornościowe są kluczowymi regulatorami procesu gojenia się ran i biorą udział we wczesnych etapach angiogenezy oraz gojenia się ran [2, 3]. Coraz liczniejsze dowody wskazują na ich udział w kaskadach syntezy i przebudowy kości, w których układ odpornościowy steruje tworzeniem kości, reguluje resorpcję kości i odgrywa rolę kluczowego czynnika homeostazy tkanki kostnej [4, 5]. I odwrotnie, na funkcje komórek układu odpornościowego wpływa układ kostny [6]. Stwierdzono, że kości i układ odpornościowy stanowią jedną całość: układ kostno-immunologiczny [7].
Określenie „stres oksydacyjny” pojawiło się w literaturze medycznej w roku 1985 [8]. W organizmach gatunków tlenowych w kontakcie z tlenem zachodzą fizjologiczne procesy, w których powstają różne rodzaje utleniaczy. W celu ich neutralizacji komórki wytwarzają przeciwutleniacze. Jeżeli jednak stężenie utleniaczy w organizmie jest większe niż przeciwutleniaczy, prowadzi ono do zmian w DNA i mutacji genetycznych bądź apoptozy. Stres oksydacyjny zwiększa częstość występowania niektórych chorób, nasila tempo starzenia się komórek i negatywnie wpływa na prawidłowość funkcjonowania układu odpornościowego [9]. Jedną z konsekwencji upośledzonej odpowiedzi immunologicznej i stresu oksydacyjnego jest wczesne bądź późne niepowodzenie osteointegracji [10]. Powodzenie zabiegów wszczepiania implantów zębowych lub procedur augmentacji kości zależy od ilości przeciwutleniaczy. Utracie kości można zapobiegać poprzez kontrolowanie odporności oraz utleniania przed zabiegiem chirurgicznym, w jego trakcie oraz w okresie pozabiegowym.
SŁOWA KLUCZOWE: osteologia, stres oksydacyjny
KEY WORDS: osteology, oxidative stress
PUBLIKACJA: 28 sierpnia 2024
PRZEDRUK ZA: Implantologia Stomatologiczna | PSI Implant Dentistry rok XV nr 1 (29) 2024