Marketing, zarządzanie, finanse

10. Zjazd Lekarzy Dentystów - zobacz na: www.10zld.pl

Nie prowadź wojny z pacjentem – tylko go zmotywuj

Jak to zrobić, aby po wizycie pierwszorazowej, pacjent powiedział: tak Pani doktor, panie doktorze, działamy. Ten artykuł powstał we współpracy z doktor Ewą Odyą-Bojanowską – wybitnym stomatologiem, oddanym pasji leczenia protetyczno-implantologicznego. Zatem publikujemy artykuł napisany „na cztery ręce”.

Jak pozyskać dobrą rejestratorkę?

Fot. Magda Głuszek

„Mój mąż jest z zawodu dyrektorem”. Dziś opowieść pierwsza, i wcale Nie ostatnia, o rekrutacji sił rejestracyjnych, które lepiej tytułować – opiekunami pacjenta niż rejestratorkami. Jaką akcelerację dla działania gabinetu ma ta aktywność – przeczytajcie Państwo w 300 sekund.

Ja do ciebie, ty do mnie, czyli pacjent musi komunikować

To trudne zadanie. Jak rozmawiać z pacjentem, który co prawda potrafi Mówić, ale gdy leży na fotelu, podczas zabiegu, to nie może z siebie Wydusić ani słowa? Umówić się na znaki ręką, niczym indiańskie sygnalizowanie niebezpieczeństwa dymem? Przecież lekarz jest skupiony na swoim zadaniu, więc trudno wymagać, aby obserwował gesty pacjenta. Wsłuchiwanie się w dochodzące dźwięki wydawane przez pacjenta: „ajjj” „myyyy”, które mogą oznaczać wszystko i nic – słabo działa.

Automatyzacja i delegowanie zadań w gabinecie

Czy zarządzanie gabinetem można uprościć na tyle, aby odbywało się ono praktycznie automatycznie? Pensje lekarzy, grafiki dyżurów, zamówienia materiałów, odwołane wizyty pacjentów – problemów jest wiele, a czym większy gabinet, tym większe oczekiwania. Wyobraź sobie, że zarządzasz gabinetem stomatologicznym. A może już to robisz? Zatem będzie Ci łatwiej :).

Żart w mediach społecznościowych w promocji wizerunku lekarza dentysty

Pozbawiony emocji przekaz jest niczym relaksująca muzyka dźwięków deszczu i fortepianu z youtube'a. Świetna na zaśnięcie, ale nie przynosząca żadnego wezwania do działania. A przecież posty i relacje muszą być apelem do pacjentów – głośnym zawołaniem – „metamorfoza uśmiechu, to tylko tutaj!”, „droga do prostych zębów jest właśnie taka u doktora „X”.

Jak zmierzyć efektywność pracy gabinetu?

Czy wiecie państwo ilu potencjalnych pacjentów próbowało skontaktować się z waszym gabinetem w minionym miesiącu? Ile z tych osób umówiło się na konsultacje? Ile z nich faktycznie przyszło potem na wizytę? I w końcu – ile osób wśród tych, które zadzwoniły, podjęło ostatecznie leczenie?

Lokalizacja gabinetu w biurowcu na 15. piętrze

Ktoś musi być pierwszy. Nasz rodak stwierdził, że ziemia nie jest wcale środkiem wszechświata. Elon Musk ze swoją stajnią elektrycznych samochodów dokonał przełomu w motoryzacji. Obaj mieli odwagę – pierwszy przeciwstawił się Kościołowi, drugi stawił opór potężnemu przemysłowi naftowemu. A Państwo, czy posiadacie tę śmiałość, żeby Wasz gabinet stomatologiczny zlokalizować na 15. piętrze wieżowca?

Czym jest social proof?

Jesteś w nowym mieście. Chcesz znaleźć dobrą restaurację. Chwytasz za telefon, googlujesz i po chwili masz do wyboru 4 różne miejsca. Co robisz? Niech zgadnę – zaczynasz czytać opinie, prawda? 5 gwiazdek. Idziemy!

Gabinet stomatologiczny w mediach społecznościowych

W dzisiejszych czasach każdy z nas ma niemal nieograniczony dostęp do internetu. To właśnie tam toczy się nasze życie. Kontaktujemy się ze znajomymi, wyszukujemy różnego rodzaju usługi i czytamy wiadomości. Dodatkowo, posiadając smartfony czy innego rodzaju gadżety technologiczne, mamy dostęp do wszystkich informacji na wyciągnięcie ręki praktycznie bez przerwy.

Pierwszy kontakt pacjenta z gabinetem

Budowanie relacji z pacjentami jest najtańszą formą marketingu, Wpływa na lojalność i przywiązanie pacjentów, wspomaga polecenia I rekomendacje, diametralnie obniża koszty pozyskiwania pacjentów Z zewnątrz i zwiększa dochody stomatologa. Kluczowa jest szybkość reakcji. Właściciel gabinetu musi mieć pewność, że pracownicy odpowiadają na pytania lub wiadomości od pacjentów. One natomiast mogą docierać do gabinetu różnymi kanałami. W zależności od wieku pacjenta może to być rozmowa telefoniczna, ale mogą to być też pytania zadane: na chacie, w aplikacji Messenger, za pomocą SMS-ów lub maili.

Więcej artykułów…

Strona 1 z 3

Spis treści - subskrypcja

2023

2022

2021

2020

2019

2018

NGS 7/2023

Przegląd nauki okiem Łukasika 7/2023 - Związek pomiędzy stomatologią a zabiegami z zakresu medycyny estetycznej

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika” publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych, opublikowanych ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Przegląd nauki okiem Łukasika 7/2023 - Metaanaliza porównująca Metaanaliza porównująca skuteczność różnych rodzajów szczoteczek do zębów

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Lusterka stomatologiczne

Tak jak atrybutem lekarza ogólnego jest stetoskop, tak dla lekarza dentysty takim narzędziem jest lusterko. Oba te przyrządy wydają się być dosyć proste konstrukcyjnie. Szczególnie w przypadku lusterka wydawać by się mogło, że nie potrzeba wielkiej wiedzy, aby poprawnie go używać.

Autor: Piotr Szymański

Starcie patologiczne i jego wpływ na staw skroniowożuchwowy – przegląd piśmiennictwa

Starcie patologiczne jest to rodzaj parafunkcji zwarciowej, która prowadzi do utraty twardych tkanek zębów na skutek erozji, abrazji, abfrakcji oraz atrycji. Niekorzystnie wpływa na stawy skroniowo-żuchwowe (SSŻ) powodując m.in. ból SSŻ, wrażliwość mięśni podczas badania palpacyjnego oraz objawów akustycznych.

Autor: lek. dent. Aleksandra Sobotka

Zastosowanie komórek macierzystych CD34plus w implantologii stomatologicznej – doniesienie wstępne

Niniejsza praca jest próbą sprawdzenia wpływu komórek macierzystych CD34plus zawartych w skoncentrowanym czynniku wzrostu CGF na kondycję, a także przyrost kości wokół implantu.

Autorzy: dr n. med. Andrzej Szwarczynski, lek. dent. Kacper Kropielnicki, prof. dr hab. n. med. Ryszard Koczorowski

Skanery wewnątrzustne w praktyce stomatologicznej

Skanery wewnątrzustne, służące do rejestracji obrazu jamy ustnej pacjenta w czasie rzeczywistym, są coraz częściej spotykanymi urządzeniami w gabinetach stomatologicznych. Dynamiczny rozwój technologii cyfrowych czyni pobieranie wycisków wirtualnych szybkim oraz komfortowym dla pacjenta. Mimo pewnych ograniczeń, jest to korzystna alternatywa dla postępowania tradycyjnego.

Autorzy: Marta Bryl, Borys Tomikowski

Pasta do zębów może wspierać leczenie pacjentów. Jakiej najczęściej używają polscy dentyści?

Dobór pasty do zębów to, obok regularnego i prawidłowego szczotkowania, kluczowy element dbania o zdrowie jamy ustnej. Jak zatem dokonać właściwego wyboru? Wiemy przecież, że nie wszystkie pasty są takie same. Różnią się między sobą składem, konsystencją, smakiem i zapachem, a przede wszystkim składnikami czynnymi.

Niepowodzenie podczas ryzykownego zabiegu

Czy można lekarzowi postawić zarzut popełnienia błędu medycznego, jeśli od początku było wiadomo, że zabieg, ze względu na stopień skomplikowania, niesie za sobą duże ryzyko powikłań? Pacjentka o tym wiedziała i mimo to podpisała zgodę na ryzykowny zabieg. Oto przykład takiej sytuacji.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Nie prowadź wojny z pacjentem – tylko go zmotywuj

Jak to zrobić, aby po wizycie pierwszorazowej, pacjent powiedział: tak pani doktor, panie doktorze, działamy. Ten artykuł powstał we współpracy z doktor Ewą Odyą-Bojanowską – wybitnym stomatologiem, oddanym pasji leczenia protetyczno-implantologicznego. Zatem publikujemy artykuł napisany „na cztery ręce”.

Autor: Marcin Głuszek

Ambulatorium stomatologiczne na warszawskim Ursusie

W wyniku ciągłego rozwoju stolicy coraz więcej obszarów leżących na obrzeżach miasta przeznaczanych jest pod zabudowę mieszkaniową. Gabinety stomatologiczne są bardzo pożądaną funkcją w tak zwanych „sypialniach” dużych miast i doskonale spełniają tam swoją rolę.

Autor: Marta Maliszewska

Nissan Juke HEV

Nissan Juke HEV, to hybrydowa wersja podstawowego modelu – małego miejskiego crossovera o nietuzinkowym wyglądzie i przyjemnym prowadzeniu. Wersja hybrydowa jest droższa od klasycznej spalinowej o ok. 15 tys. zł, więc prawdopodobnie będzie chętniej kupowana niż „spalinówka”.

Autor: Piotr Szymański

NGS 6/2023

Czy lekarze dentyści mogą stosować sedację? Ministerstwo Zdrowia zajęło Stanowisko

Lekarzom dentystom odmówiono możliwości zdobycia umiejętności z zakresu sedacji płytkiej. Czy w związku z tym muszą przestać wykonywać procedurę sedacji w swoich gabinetach? Czy sedacja płytka i sedacja wziewna to ta sama procedura? Kto może wszczepiać implanty? O oficjalne stanowisko poprosiliśmy Ministerstwo Zdrowia.

Autor: Piotr Szymański

Odszkodowanie za ból spowodowany błędem

Błąd medyczny popełniony podczas zabiegu spowodował długotrwałe dolegliwości bólowe pacjentki. Zadośćuczynienie dla pacjentki zostało uzależnione od okresu przez jaki odczuwała ból. Sąd uznał, że lekarka wprowadziła pacjentkę w błąd twierdząc, że po tego typu zabiegach musi boleć.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Mikroskop stomatologiczny – podstawowe informacje, ustawienia i procedury

Mikroskop w gabinecie stomatologicznym należy do standardowego wyposażenia praktyki dentystycznej. Zalety pracy w powiększeniu są niepodważalne. Aby móc intuicyjnie oraz optymalnie korzystać z mikroskopu podczas zabiegów, należy wcześniej poznać zasady pracy z tym urządzeniem.

Autor: Cyprian Seliga

Invisalign Smile Architect – najnowsze narzędzie dla stomatologów ogólnych

Jak stomatolog może zachęcić swoich pacjentów do rozpoczęcia leczenia wad zgryzu? Wizualizując jego efekty w postaci nowego pięknego uśmiechu. Invisalign Smile Architect, najnowocześniejsze rozwiązanie do planowania leczenia ortodontyczno-odtwórczego z uwzględnieniem anatomii twarzy, umożliwia stomatologom ogólnym zintegrowanie terapii nakładkowej z ich kompleksowymi planami leczenia.

Iniekcje toksyny botulinowej jako leczenie wspomagające u pacjentów z bruksizmem

Bruksizm jest definiowany jako aktywność parafunkcjonalna, obejmująca mimowolne zaciskanie oraz zgrzytanie zębami, zwykle w powtarzalnej pozycji ekscentrycznej. Może on występować zarówno podczas czuwania (bruksizm dzienny), jak i w czasie snu (bruksizm nocny) (1, 2). Badania sugerują, iż szacowana częstość występowania bruksizmu nocnego wynosi od 8% do 31% i zmniejsza się wraz z wiekiem, obejmując 13% dorosłych i spada do 3% u osób starszych (3).

Autor: lek. dent. Izabella Kaczmarczyk

Zmiany na języku spotykane w praktyce lekarza dentysty – praca poglądowa

W codziennej pracy klinicznej lekarz dentysta spotyka się ze zmianami w obrębie języka o wielorakiej etiologii. Ich bezobjawowy przebieg sprawia, że są wykrywanie głównie podczas badania profilaktycznego. Do zasięgnięcia profesjonalnej porady medycznej skłaniają pacjenta najczęściej objawy subiektywne oraz zmiany w jego wyglądzie.

Autorzy: Mariola Urbańczyk, Aleksandra Piecuch, Katarzyna Piwowarska, Aleksander Woroszyło

Wszczepienie implantów podokostnowych w atroficznej szczęce – opis przypadku. Część 2.

Artykuł ma na celu przedstawienie techniki wykonania uzupełnienia protetycznego stałego na implantach podokostnowych w atroficznej kości szczęki. Problemy, jakie stwarza rozległy zanik tkanek wymaga od lekarzy dentystów obszernego przygotowania pracy ostatecznej na etapie planowania.

Autorzy: Andrzej Szwarczyński Rafał Przybylski, Kacper Kropielnicki, Kaja Szwarczyńska

Dentosept A

Zmiany chorobowe w obrębie jamy ustnej mogą mieć etiologię m.in. grzybiczą i bakteryjną. Często towarzyszą im zapalenie, ból, dyskomfort czy pieczenie. Lekiem roślinnym o właściwościach korzystnych w leczeniu tego typu dolegliwości jest Dentosept A.

Jak pozyskać dobrą rejestratorkę?

„Mój mąż jest z zawodu dyrektorem”. Dziś opowieść pierwsza, i wcale nie ostatnia, o rekrutacji sił rejestracyjnych, które lepiej tytułować – opiekunami pacjenta niż rejestratorkami.

Autor: Marcin Głuszek

Klinika Pochwalscy

Justyna i Marcin Pochwalscy, małżeństwo stomatologów, z ogromnym sukcesem prowadzili gabinet stomatologiczny „Na Flory” w parterze przepięknej, przedwojennej kamienicy, mieszczącej się w centrum Warszawy, w sąsiedztwie Łazienek Królewskich.

Autor: Marta Maliszewska

Volkswagen ID.4

Volkswagen ID.4 to elektryczny samochód osobowy, który nie ma swojego odpowiednika w wersji spalinowej. ID.4 jest kompaktowym SUV-em, który ma na celu zapewnienie pasażerom wygodnej i „ekologicznej” jazdy.

Autor: Piotr Szymański

NGS 5/2023

Umiejętności – więcej pytań niż odpowiedzi

Publikacja rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 czerwca 2023 r. w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów wzbudziła wiele emocji. Oczywiście treść tego rozporządzenia nie jest zaskoczeniem, bowiem prace nad nim trwały już dość długo. Jednak wejście w życie tego przepisu wiele zmienia w funkcjonowaniu lekarzy.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Nieprawidłowo wykonane korony

Liczba spraw o błędy medyczne ciągle wzrasta. Powoduje to zwiększenie zapotrzebowania na opinie sądowo-lekarskie. Stopień złożoności spraw jest coraz większy, rosną oczekiwania nie tylko w kwestiach medycznych, ale i procesowych. Bez opinii biegłego, sąd – nie posiadając wiadomości specjalistycznych – nie będzie w stanie wydać wyroku.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Wszczepienie implantów podokostnowych w atroficznej szczęce – opis przypadku. Część 1.

Praca przedstawia zastosowanie technologii cyfrowej w postaci skanera 3D (3shape Trios), zdjęć CBCT (Carestream 8100 3D), druku 3D (Anycubic), programów Exocad i Blue Sky Plan, Piezotome oraz implantów indywidualnych (BTK).

Autorzy: Andrzej Szwarczyński Rafał Przybylski, Kacper Kropielnicki, Kaja Szwarczyńska

Align Technology otwiera nowe edukacyjne centrum szkoleniowe dla lekarzy Invisalign we Wrocławiu

Firma Align Technology ogłosiła otwarcie nowego Edukacyjnego Centrum Szkoleniowego dla certyfikowanych lekarzy Invisalign we Wrocławiu.

Artykuł sponsorowany

Ewolucja mikroskopów stomatologicznych

Przez ostatnie trzy dekady mikroskopy zabiegowe na dobre zadomowiły się w stomatologii. Z początkowo dość nieporęcznych i nieergonomicznych stały się nowoczesnymi, naszpikowanymi technologią XXI w., wydajnymi urządzeniami.

Autor: Cyprian Seliga

Ja do ciebie, ty do mnie, czyli pacjent musi komunikować

To trudne zadanie. Jak rozmawiać z pacjentem, który co prawda potrafi mówić, ale gdy leży na fotelu, podczas zabiegu, to nie może z siebie wydusić ani słowa?

Autor: Marcin Głuszek

Charakterystyka stomatologicznych materiałów ceramicznych, opracowywanych w technologii CAD/CAM

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie cech i właściwości materiałów ceramicznych, wykorzystywanych w gabinetach stomatologicznych przy tworzeniu stałych uzupełnień protetycznych.

Autorzy: lek. dent. Kamil Zdebski, dr n. med. Borys Tomikowski

Funkcjonalne protezy całkowite wykonane z wykorzystaniem metody graficznej rejestracji położenia żuchwy – opis przypadku

Problem bezzębia dotyka szerokiej grupy osób w wieku podeszłym. W celu uniknięcia niekorzystnych następstw tego stanu, konieczne jest wdrożenie leczenia protetycznego spełniającego wymogi estetyczne i funkcjonalne oraz zapewniającego stabilne położenie żuchwy w relacji centralnej.

Autorka: lek. dent. Klaudia Kuballa-Obszyńska

Ambulatorium ortodontyczne

Inwestorzy planujący otwarcie nowej placówki, w której ma być prowadzona działalność lecznicza, mają świadomość konieczności spełnienia wymagań stawianych im przez państwową inspekcję sanitarną.

Autor: Marta Maliszewska

Opel Mokka

Autor: Piotr Szymański

NGS 4/2023

Brak zgody na leczenie podstawą wyroku

W praktyce zdarza się, że lekarze dentyści nie tylko nie biorą zgody na piśmie na zabiegi tzw. podwyższonego ryzyka, ale nawet, kiedy je wezmą, bagatelizują obowiązek informowania pacjenta o możliwych powikłaniach. Jest to nieprawidłowa praktyka, która może wiązać się z koniecznością zapłaty odszkodowania, nawet w przypadku, gdy lekarz nie popełni błędu medycznego.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Doradca do spraw odpadów. Nowy obowiązek?

Na początku roku rozgorzał spór o kolejny obowiązek związany z działalnością gabinetów stomatologicznych. Chodzi o wyznaczenie doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych. Zatem problem dotyczy praktycznie każdego gabinetu, ponieważ w nich powstają niebezpieczne odpady. Czy rzeczywiście wyznaczenie takiego doradcy jest konieczne? Kiedy i kto musi go powołać?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Implantologia to umiejętność. Minister przygotował rozporządzenie

Implantologia, medycyna estetyczno- naprawcza i radiologia szczękowo-twarzowa – takie umiejętności mogą zdobyć lekarze dentyści. Minister zdrowia nie widział konieczności zdobywania umiejętności z endodoncjiczy sedacji płytkiej. Ta druga umiejętność co prawda jest na liście, ale nie jest dostępna dla lekarzy dentystów.

Autor: Piotr Szymański

Praktycznie o lupach stomatologicznych. Cz. III.

Autor: Cyprian Seliga

Przedstawienie zagadnienia parafunkcji na przykładzie bruksizmu – przegląd piśmiennictwa

Bruksizm jest rodzajem parafunkcji, która cechuje się nadmierną aktywnością mięśni żucia. Polega na zgrzytaniu zębami lub ich zaciskaniu. Jego występowanie wpływa bardzo niekorzystnie nie tylko na powodzenie leczenia protetycznego, ale również zachowawczego, periodontologicznego oraz chirurgicznego. Leczenie bruksizmu jest niestety długotrwałe, wymaga dużego zaangażowania pacjenta i często współpracy lekarzy różnych specjalności.

Autor: lek. dent. Aleksandra Sobotka

Rola stomatologa w profilaktyce i wczesnym rozpoznawaniu wad zgryzu – przegląd piśmiennictwa

Autorzy: lek. dent. Izabella Bolek, lek. dent. Marta Sobocińska

Automatyzacja i delegowanie zadań w gabinecie

Autor: Arek Buziewicz

Żart w mediach społecznościowych w promocji wizerunku lekarza dentysty

Pozbawiony emocji przekaz jest niczym relaksująca muzyka dźwięków deszczu i fortepianu z Youtube'a. Świetna na zaśnięcie, ale nie przynosząca żadnego wezwania do działania. A przecież posty i relacje muszą być apelem do pacjentów – głośnym zawołaniem – „metamorfoza uśmiechu, to tylko tutaj!”, „droga do prostych zębów jest właśnie taka u doktora „X”.

Autor: Marcin Głuszek

Reprezentujemy interesy polskich lekarzy przedsiębiorców

Z Małgorzatą Bartoszcze-Tomaszewską, Wiceprezes Zarządu ZWIĄZKU Pracodawców Stomatologii rozmawia Piotr Szymański.

Autor: Piotr Szymański

Centrum Stomatologiczne „Uśmiech”

W 2017 r. wraz z panem Kamilem Zarzyckim, właścicielem Centrum Stomatologicznego „Uśmiech” w Lubinie, przeprowadziliśmy metamorfozę wnętrza jego placówki. Inwestor chciał podnieść komfort korzystających z niej osób, zarówno pacjentów, jak i pracowników. Zmiana wyglądu wnętrz okazała się dużym sukcesem, a cel został osiągnięty.

Autor: Marta Maliszewska

Stomatologia i sztuka

Od 12 lat w tym samym miejscu funkcjonują gabinet stomatologiczny i Galeria na Wyspie w Lęborku. Mają też wspólną stronę internetową i fanpage’a na Facebooku. Lek. dent. Katarzyna Gączarzewicz oraz Wojciech Pasko-Porys są współwłaścicielami posesji, na której obok gabinetu stomatologicznego jest galeria sztuki i antyków.

Autor: Wojciech Pasko-Porys

Peugeot e-208

Autor: Piotr Szymański

NGS 3/2023

Perforacja kanału. Czy to błąd lekarza?

Podczas leczenia endodontycznego może wystąpić wiele trudnych do przewidzenia problemów, prowadzących w konsekwencji do powikłań w leczeniu. Jednym z najczęstszych, bo występujących w aż 12 proc. przypadków powikłań jest perforacja.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Jak zmierzyć efektywność pracy gabinetu?

Czy wiecie Państwo ilu potencjalnych pacjentów próbowało skontaktować się z Waszym gabinetem w minionym miesiącu? Ile z tych osób umówiło się na konsultacje? Ile z nich faktycznie przyszło potem na wizytę? I w końcu – ile osób wśród tych, które zadzwoniły, podjęło ostatecznie leczenie?

Autor: Arek Buziewicz

Praktycznie o lupach stomatologicznych. Cz. II – przydatna wiedza techniczna. Rodzaje lup zabiegowych

Lupy zabiegowe dzielimy przede wszystkim według rodzajów systemów optycznych, które oferują poszczególne rozwiązania. Dodatkową wytyczną charakteryzującą rodzaje lup są opcje montażu optyki na ramkach i czepcach. Prezentujemy szczegółowy podział techniczny lup według konstrukcji optycznych i systemów instalacji optyki.

Autor: Cyprian Seliga

Szczoteczki do zębów

Szczotkowanie zębów jest czynnością, której celem jest usunięcie płytki nazębnej, a tym samym zachowanie zdrowia jamy ustnej. Jaka szczoteczka jest najskuteczniejsza? Manualna czy elektryczna? Będąc precyzyjnym szczoteczki elektryczne dzielimy na te z napędem: oscylacyjno-rotacyjnym, oscylacyjno-rotacyjno-pulsacyjnym, sonicznym i magnetycznym. Technologia daje nam wiele możliwości.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Współautor: Anna Papuga-Mikiciuk

Chlorheksydyna jako złoty standard utrzymania zdrowia tkanek przyzębia

Autorzy: dr n. med Jakub Lipski, lek. dent. Natalia Lipska

Fizyczne podstawy leczenia nakładkowego

Jeszcze do niedawna leczenie ortodontyczne było synonimem ust pełnych „nieatrakcyjnych drutów“, co skutecznie zniechęcało pacjentów do wyrażenia zgody na taki typ leczenia. Wprowadzenie w ostatnich latach przezroczystych aparatów ortodontycznych w postaci nakładek stało się momentem przełomowym dla pacjentów ortodontycznych.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Recenzent: dr n. med. Agnieszka Czechumska

Od 2011 roku Implanty Champions (R)Evolution® oferują wszystkie możliwe rozwiązania protetyczne.

Autor: lek. stom., tech. dent. Gerhard Quasigroch

Alfa Romeo Stelvio

Przez kilka dni miałem okazję jeżdżenia wersją Estrema Alfy Romeo Stelvio. Ta specjalna wersja auta wyposażona jest w silnik benzynowy GME 2.0 o mocy 280 KM. Model Stelvio to auto typu SUV, zaskakująco duże i ładne.

Autor: Piotr Szymański

NGS 2/2023

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Pacjent połknął wiertło

Czy zdarzyło się Państwu, aby podczas zabiegu pacjent połknął narzędzie dentystyczne? To nie częsta sytuacja, ale wcale nie niemożliwa. Takie przypadki się zdarzają. Zapraszamy na kolejną analizę przypadku.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Praktycznie o lupach stomatologicznych. Cz. I.

Powiększenie optyczne zrewolucjonizowało stomatologię. Jeszcze piętnaście lat temu stosowanie instrumentów poprawiających widoczność pola zabiegowego w praktyce lekarza dentysty wydawało się być egzotyką. Dzisiaj standardem jest wykorzystywanie lup zabiegowych do większości procedur stomatologicznych.

Autor: Cyprian Seliga

Krótkotrwałe podścielanie protez

Celem tego artykułu jest przedstawienie najważniejszych informacji dotyczących użycia materiałów do czasowego miękkiego podścielania protez dentystycznych. Omówione zostaną materiały, techniki pracy oraz najczęstsze problemy, jakie występują podczas zastosowania tego typu produktów.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Jaki wpływ na podmioty wykonujące działalność leczniczą ma ustawa o wyrobach medycznych?

Co warto wiedzieć o ustawie o wyrobach medycznych? Czym jest reklama wyrobów medycznych? Reklamą czy informacją o działalności leczniczej? Wejście w życie od 1 stycznia 2023 r. przepisów dotyczących reklamy wyrobów medycznych wprowadziło nagłe zainteresowanie kwestią prowadzonych działań marketingowych przez podmioty lecznicze oraz praktyki zawodowe.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Mesjodens u dorosłych

Proces diagnostyczny i terapeutyczny na podstawie opisu przypadku klinicznego.

Autor: Agnieszka Cegłowska, Katarzyna Nowak

Zastosowanie endokoron celem stabilnej odbudowy zębów leczonych endodontycznie

Celem rehabilitacji protetycznej zębów leczonych endodontycznie jest odbudowa anatomii oraz wzmocnienie ich struktury, aby zminimalizować ryzyko pęknięcia lub złamania. Dużym wyzwaniem jest uzyskanie szczelnej odbudowy, która trwale odizoluje wypełnione kanały korzeniowe od dostępu bakterii znajdujących się w jamie ustnej oraz wzmocni pozostałą strukturę zęba.

Autor: Izabella Kaczmarczyk, Borys Tomikowski

Gabinet stomatologiczny w mediach społecznościowych

W dzisiejszych czasach każdy z nas ma niemal nieograniczony dostęp do Internetu. To właśnie tam toczy się nasze życie.

Autor: Oliwia Seliga

Czym jest social proof?

Autor: Arek Buziewicz

Lokalizacja gabinetu w biurowcu na 15. piętrze. Czy podejmiecie to wyzwanie?

Ktoś musi być pierwszy. Nasz rodak stwierdził, że Ziemia nie jest wcale środkiem wszechświata. Elon Musk ze swoją stajnią elektrycznych samochodów dokonał przełomu w motoryzacji. Obaj mieli odwagę – pierwszy przeciwstawił się Kościołowi, drugi stawił opór potężnemu przemysłowi naftowemu. A Państwo, czy posiadacie tę śmiałość, żeby Wasz gabinet stomatologiczny zlokalizować na 15. piętrze wieżowca?

Autor: Marcin Głuszek

Jak nakleić naczepy w leczeniu alignerami?

Wprowadzenie do leczenia nakładkami ortodontycznymi dla stomatologów.

Autor: lek. dent. Agnieszka Czechumska

Zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania lokalu

Inwestorzy planujący otwarcie nowej placówki, w której ma być prowadzona działalność lecznicza, mają świadomość konieczności spełnienia wymagań stawianych im przez Państwową Inspekcję Sanitarną. Niestety, wiedza dotycząca ich obowiązków wynikających z przepisów budowlanych jest już znacznie mniejsza. A kontrola nadzoru budowlanego może być dużym zaskoczeniem.

Autor: Marta Maliszewska

Toyota Highlander

Toyota Highlander to duże auto typu SUV, mierzące niemal 5 metrów. Waży ponad 2 tony, ale w eksploatacji jest zaskakująco oszczędne. Środek auta wykonany jest perfekcyjnie, kierowca czuje się jak w dobrej limuzynie.

Autor: Piotr Szymański

NGS 1/2023

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Zdjęcie pantomograficzne - czy zawsze potrzebne

Pacjent oskarżył lekarza, że podczas leczenia nie korzystał z możliwości jakie dają zdjęcia pantomograficzne i w wyniku tego terapia nie była skuteczna, doprowadzając do pogorszenia ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Jednak zważywszy na szkodliwość promieniowania jonizującego, aby wysłać pacjenta na takie badanie lekarz musi mieć pewność, że korzyści uzyskane z badania przewyższają
szkody wyrządzone przez promieniowanie.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Nowe zasady reklamowania wyrobów medycznych

Od początku 2023 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy regulujące reklamowanie wyrobów medycznych. Jest to efekt wprowadzonej w życie 7 kwietnia 2022 r. nowej ustawy o wyrobach medycznych.
Kwestie dotyczące reklamy wyrobów medycznych weszły z 9-miesięcznym opóźnieniem i zaczęły obowiązywać od Nowego Roku. Jakie zmiany przynoszą nowe przepisy dla praktykujących lekarzy? Czy zmieni się możliwość i zakres reklamowania gabinetów medycznych?

Autor: Tomasz Popielski

Dobór pacjentów do leczenia nakładkowego

Leczenie ortodontyczne przezroczystymi nakładkami wymaga wiedzy na temat diagnostyki oraz umiejętności selekcji pacjentów do leczenia. Oba te elementy wpływają na płynność w projektowaniu planu leczenia, jak i efektywność klinicznego prowadzenia pacjenta podczas terapii. To co dla jednych jest trudne, dla innych może być standardową procedurą.

Autor: lek. dent. Agnieszka Czechumska

Szkoła okluzji: Projektowanie estetyki zębów przednich. Problemy z konwersją informacji z projektów 2D do projektów 3D i do systemów CAD

W Polsce lekarze planując duże odbudowy protetyczne zazwyczaj używają cyfrowych systemów do projektowania uśmiechu na komputerze, w wersji 2D. Większość lekarzy korzysta z systemu DSD, ale dostępne są również inne programy: włoski system DDS, system Smile Cloud czy Smylist, który jest używany głównie na Węgrzech i w Dubaju (ZEA).

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Materiały biozgodne, bioaktywne oraz biomimiczne

W ostatnich latach słyszymy coraz to nowe nazwy i słowa określające materiały użytkowane w stomatologii. Czy jest to tylko chwyt reklamowy producentów, chcących sprzedać swoje produkty, czy też mamy do czynienia z nową grupą materiałów? Chcemy przybliżyć, co oznaczają poszczególne terminy oraz przytoczyć najistotniejsze publikacje na ten temat.

Autor: dr Zbigniew Raszewski, lek. stom. Łukasz Balcerzak

Ja do Ciebie, Ty do mnie. Wyzwania w komunikacji w gabinecie stomatologicznym. Cz. I.

Dziś poruszę temat komunikacyjny. Ale nie będę pisał o nowym tramwaju czy pociągu. Przyjrzę się natomiast komunikacji międzyludzkiej, a więc sposobom porozumiewania się. Pokażę dialogi, które
prowadzą wprost do mini-wojen, a później szybkie sposoby zawarcia trwałych rozejmów. Przedstawię komunikację, która za pomocą umiejętnej retoryki, nawet w wybitnie trudnych sytuacjach, nie dopuszcza do konfliktów.

Autor: Marcin Głuszek

Pierwszy kontakt pacjenta z gabinetem

Budowanie relacji z pacjentami jest najtańszą formą marketingu, wpływa na lojalność i przywiązanie pacjentów, wspomaga polecenia i rekomendacje, diametralnie obniża koszty pozyskiwania pacjentów z zewnątrz i zwiększa dochody stomatologa.

Autor: Arek Buziewicz

Ambulatorium stomatologiczne z czterema gabinetami

Inwestor wynajął lokal użytkowy o powierzchni 135 m², usytuowany w parterze budynku mieszkalnego wielorodzinnego z usługami, aby prowadzić w nim działalność ambulatorium stomatologicznego. Na podstawie przeprowadzonego przez siebie bilansu powierzchni użytkowej założył, że uda się w nim wydzielić cztery gabinety stomatologiczne. Do jednego z nich miał być dodatkowo wstawiony pantomograf.

Autor: Marta Maliszewska

Ford Mustang Mach-E

Nazwa Mustang zobowiązuje. Co prawda wyglądem i koncepcją oba auta do siebie nie pasują, ale za to przyjemnością jazdy już tak. Mach-E jest szybki, dynamiczny i sprawia przyjemność podczas prowadzenia, zupełnie jak jego spalinowy odpowiednik.

Autor: Piotr Szymański

NGS 7/2022

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Pozostawienie narzędzia w kanale – związek przyczynowo–skutkowy

Pozostawienie fragmentów złamanych narzędzi w leczonym zębie – jak dobrze wiedzą lekarze stomatolodzy – nie jest rzadkością. Co do zasady, pozostawienie narzędzia w kanale stanowi typowe powikłanie medyczne, za które lekarz nie ponosi odpowiedzialności, aczkolwiek jeśli uda się pacjentowi wykazać prawdopodobny związek przyczynowo-skutkowy między jego szkodą, a winą lekarza – odpowiedzialność taka jest możliwa. W poniższej analizie przypadku przedstawimy sytuację, w której pozostawienie narzędzia w kanale niesie za sobą negatywne konsekwencje dla lekarza.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Mentor polskiej implantologii

8 listopada 2022 r. zginął w tragicznym wypadku samochodowym dr n. med. Mariusz Duda, prof. wizyt. SSU, ZSMU, USJ, spec. chirurg stom., ICOI Diplomate. Wracał z Kongresu ICOI w Las Vegas w USA. Do wypadku doszło w Polsce na autostradzie pod Piotrkowem Trybunalskim.

Autor: Piotr Szymański

Aspekty leczenia nakładkami ortodontycznymi dla dentystów. Cz. I: Wprowadzenie

Rozpoczynamy cykl artykułów edukacyjnych z leczenia nakładkami ortodontycznymi. Od czego zacząć? Co warto wiedzieć? Gdzie szukać? Co wybrać? Dr Agnieszka Czechumska poradzi, jak mądrze wdrożyć i prowadzić leczenie alignerami w swojej praktyce ogólnostomatologicznej. Na początek omówimy wszystkie istotne elementy tej alignerowej układanki.

Autor: lek. dent. Agnieszka Czechumska

Implantacja bezpłatowa: wolna od bólu i objawów zapalnych

W przypadku dostatecznej ilości zdrowej tkanki twardej i miękkiej, zabieg implantacji może zostać przeprowadzony bardzo delikatnie, z pominięciem mobilizacji płata śluzówkowo-okostnowego. Z przeprowadzonych wśród pacjentów sondaży wynika, że metoda ta uchodzi za prawie bezbolesną, zmniejszeniu ulega również ryzyko wystąpienia pozabiegowego stanu zapalnego. W poniższym artykule przedstawiono opisy przypadków oraz wyniki badań klinicznych.

Autor: prof. dr. Thomas Ziebart

Leczenie implantoprotetyczne pacjentki z agenezją siekacza bocznego lewego górnego – opis przypadku

Wrodzony brak zawiązków zębów to coraz częściej występująca nieprawidłowość. Agenezja jest wynikiem zaburzeń w początkowym etapie rozwoju zębów.

Autor: lek. dent. Michał Godula

Skuteczna polimeryzacja

Statystycznie większość wypełnień jest źle utwardzona. Za taki stan rzeczy odpowiadają lekarze dentyści, którzy niezbyt „przykładają” się do polimeryzacji. Znajomość fizycznych i chemicznych procesów zachodzących przy naświetlaniu pomoże lekarzowi zrozumieć, co i dlaczego wykonuje.

Autor: Piotr Szymański

Syntetyczny hydroksyapatyt jako biomimetyczna alternatywa dla fluoru w profilaktyce próchnicy zębów

Próchnica zębów, jedna z najczęściej stwierdzanych chorób jamy ustnej na świecie, jest miejscowym procesem patologicznym, wywołanym przez czynniki zewnątrzustrojowe, polegającym na demineralizacji i proteolitycznym rozpadzie twardych tkanek zęba (1).

Autorki: Małgorzata Pawińska, Elźbieta Paszyńska

Video story z pacjentem. Cz. III. Lepsza wersja siebie?

Wiem, że zaczęliście Państwo swoją podróż przedstawienia się światu – „oto ja stomatolog, którego zawsze szukałeś drogi pacjencie”. Udało się Państwu wyjść ze strefy komfortu, pokazać siebie na obrazie ruchomym i statycznym. Jednak wciąż czujecie niedosyt. Jak go zaspokoić?

Autor: Marcin Głuszek

Pozyskiwanie i wdrażanie lekarzy do pracy

Tworzymy nowy gabinet, zupełnie nowy, od podstaw, z nowym zespołem. Zatrudniamy kolejne osoby: rejestratorki, asystentki, lekarzy. Oprócz zakresu obowiązków każda nowo zatrudniona osoba dostaje (od właściciela) konkretny opis stanowiska pracy. Wszyscy wiedzą, co mają robić.

Autor: Arek Buziewicz

Ambulatorium stomatologiczne z trzema gabinetami

Gdy inwestorzy skontaktowali się z naszą pracownią z prośbą o zaprojektowanie układu funkcjonalnego wnętrza, byli już właścicielami lokalu usługowego usytuowanego w parterze budynku wielorodzinnego.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 6/2022

Sanepid sprawdza punkty szkoleniowe RTG

Przed wakacjami pojawiły się pierwsze kontrole Sanepidu, w których inspektorzy wymagali od lekarzy, używających promieniowania jonizującego, okazania certyfikatów, potwierdzających odbyte szkolenia w zakresie ochrony radiologicznej pacjenta. Lekarz w ciągu 5 lat musi uzyskać 20 punktów szkoleniowych.

Autor: mgr inż Piotr Szymański

Leczenie stwarzające podwyższone ryzyko dla pacjenta

Parę miesięcy temu opisywałyśmy analizę przypadku bezpośrednio związanego z powikłaniem medycznym. Takie sytuacje w praktyce stomatologicznej nie są wcale rzadkością. Warto jednak pamiętać, że poza obowiązkiem informacyjnym o wszelkich powikłaniach, lekarz zobligowany jest uzyskać pisemną zgodę pacjenta na zabieg operacyjny albo metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Unit stomatologiczny

Prawidłowy wybór oraz dopasowanie unitu do indywidualnych potrzeb jest trudne. Tym bardziej, że oferta jest bardzo różnorodna. A wybór musi być przemyślany. Unit służy lekarzowi średnio 10-15 lat, a w przypadku unitów metalowych nawet 30 lat.

Autorzy: Piotr Szymański

Metoda MP-scan – przewidywalny sposób na rejestracje zmian w zgryzie

Funkcjonalne kontakty zębów górnych z dolnymi stanowią podstawę dla każdej interwencji leczniczej podejmowanej przez lekarza dentystę. Zrozumienie, jak ważne jest zapewnienie im ochrony podczas dynamicznych ruchów żuchwy w trakcie żucia, pozwala uchronić zęby pacjenta przed wystąpieniem ubytków abfrakycjnych, patologicznego starcia zębów, pęknięcia koron i korzeni, ukruszenia, pęknięć i złamań prac protetycznych, przemieszczeń zębów czy w końcu zwiększenia się ich ruchomości, a także zmian położenia po przebytym leczeniu ortodontycznym.

Autor. dr n. med. Michał Paulo

Zastosowanie CBCT w ocenie jakości tkanek wyrostka zębodołowego i przyzębia

Obok chirurgów i implantologów najczęściej sięgającymi po badanie CBCT są lekarze ortodonci. Możliwości tomografii wiązki stożkowej pozwoliły na dokładniejsze planowanie oraz zwiększenie przewidywalności postępów leczenia, pozwalając na trójwymiarowy wgląd w struktury kostne szczęki i żuchwy.

Autorki: lek. dent. Anna Gurniak, dr n. med. Emilia Klein-Dębek

Których pracowników ochrony zdrowia dotyczą podwyżki płac?

Podwyżki płac w sektorze medycznym budzą emocje zarówno po stronie personelu, jak i pracodawców. Pięć lat temu wprowadzono w życie pomysł rządowy, aby odgórnie regulować płace w ochronie zdrowia i regulować wysokość wynagrodzeń. Taka ingerencja w zakresie publicznej ochronie zdrowia wydaje się uzasadniona i nawet można pokusić się o opinię, iż spełnia oczekiwania społeczne.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Podstawowe zasady zarządzania praktyką stomatologiczną

Z doświadczenia wiem, że większość lekarzy dentystów, prowadzących własną praktykę, zadania związane z zarządzaniem placówką wykonuje w czasie pomiędzy przyjmowanymi pacjentami albo po godzinach pracy, czyli zazwyczaj w domu; niestety kosztem rodziny. Na dłuższą metę prowadzi to do frustracji oraz spadku jakości pracy i życia.

Autor: Michał Katarzyński

Zainteresowanie profilaktyką stomatologiczną będzie rosło

Profilaktyka stomatologiczna. W ciągu najbliższych 2 lat zainteresowanie pacjentów zabiegami z zakresu profilaktyki stomatologicznej wzrośnie. Tak wynika z badania przeprowadzonego przez Siemens Financial Services w Polsce i firmę EMS. Wzrostu popularności profilaktyki stomatologicznej spodziewa się prawie 65 proc. ankietowanych lekarzy dentystów, higienistek i menedżerów gabinetów stomatologicznych.

Video story z pacjentem. Cz. II. Kamera nie gryzie

Jestem przekonany, że na zajęciach z chirurgii stomatologicznej czekaliście Państwo z wielką niecierpliwością na zajęcia praktyczne. To naturalne, że chcemy się sprawdzić, stwierdzić, czy faktycznie ufam swojej ręce i chcę ją doskonalić. Podobnie jest z kamerą.

Autor: Marcin Głuszek

Pozyskiwanie pacjentów – ścieżki dotarcia

Nawet przez rok pacjent zastanawia się, czy rozpocząć leczenie stomatologicznego i jaki gabinet wybrać. Oczywiście nie dotyczy to sytuacji bólowych, ale przypadków dotyczących leczenia z zastosowaniem bardziej skomplikowanych procedur. Dlatego warto poświęcić czas, by edukować pacjentów i budować zaufanie do nas, zanim jeszcze pojawią się w naszym gabinecie.

Autor: Arek Buziewicz

Rozbudowa funkcjonującego gabinetu o dodatkową powierzchnię 60 m²

Inwestor jest właścicielem placówki, w której leczenie pacjentów odbywało się w dwóch gabinetach stomatologicznych. Większy z nich był dwustanowiskowy. Gdy pojawiła się szansa dokupienia sąsiedniego lokalu usługowego, inwestor postanowił z niej skorzystać i rozbudować istniejące ambulatorium.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 5/2022

Czy nakładki ortodontyczne to „MUST DO” we współczesnym gabinecie ogólnostomatologicznym?

Stomatolodzy rozumieją, że do holistycznego leczenia protetyczno-implantologicznego należy uszeregować ortodontycznie zęby. Jesteś dentystą ogólnym lub protetykiem? Brakuje ci do współpracy ortodonty? Rozszerz swoje kompetencje o minimalnie inwazyjną ortodoncję nakładkową

Autor: dr n. med. Agnieszka Czechumska

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Wizyty kontrolne

Zapewne niejednokrotnie spotkali się Państwo z bagatelizowaniem wizyt kontrolnych przez pacjentów, którzy albo nagminnie je przekładali, albo zupełnie o nich zapominali, tym samym narażając się na świadome niebezpieczeństwo pooperacyjne.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Sposoby leczenia nadwrażliwości

Nadwrażliwość zębiny (DHS) jest częstym problemem. Jednak połowa pacjentów cierpiących na DHS nie mówi o tym swojemu dentyście. Dolegliwość ta wynika z otwartych kanalików zębinowych w odsłoniętej zębinie.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Metamorfoza kostna z użyciem kondenserów Champions

Śródoperacyjne zagęszczenie kości miękkiej (D3+D4 wg Mischa) do twardej D2 umożliwia uzyskanie stabilizacji pierwotnej implantu oraz skraca czas jego wgajania w odcinku bocznym szczęki z sześciu do zaledwie dwóch miesięcy. W 1990 roku Summers opracował koncepcję zagęszczania kości gąbczastej przy użyciu osteotomów o wzrastającej średnicy.

Autor: Dr med. dent. Armin Nedjat

Zębiak. Najczęstszy guz zębopochodny

Spośród zębopochodnych zmian nowotworopodobnych lekarz dentysta najczęściej spotyka zębiaki. Są one zaliczane do guzów o typie hamartoma, czyli łagodnej zmiany nienowotworowej, która może powstać w obrębie określonego narządu w wyniku zaburzeń rozwojowych.

Autorki: lek. dent. Anna Gurniak

Align Technology wprowadza na rynek Invisalign Outcome Simulator Pro, narzędzie nowej generacji umożliwiające szybkie stworzenie wizualizacji przyszłego uśmiechu pacjenta

Firma Align Technology ogłosiła premierę Invisalign Outcome Simulator Pro, kolejnej generacji swojego zaawansowanego narzędzia do komunikacji z pacjentami.

Autor: mgr inż. Piotr Szymański

Laki szczelinowe

Próchnica powierzchni zgryzowych, policzkowych i językowych stanowi prawie 90% próchnicy u dzieci i młodzieży. Ponad 40% przypadków zmian próchnicowych w zębach stałych w dorosłej populacji, występuje w szczelinach na powierzchniach żujących, ponieważ następuje tam akumulacja resztek pokarmowych i wytwarzanie płytki nazębnej.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Eksploatacja autoklawu

Sterylizacja narzędzi to dziś prawny obowiązek. Na początku obecnego stulecia wprowadzono prawo, że wszystkie narzędzia wielokrotnego użytku muszą być sterylizowane przed leczeniem każdego pacjenta. Aby ten obowiązek wypełnić można było albo korzystać z usług firm, mających duże sterylizatornie, albo zainstalować w gabinecie autoklaw.

Autor: Mieczysław Burliński

Video story z pacjentem. Cz. I.

Video z pacjentem, czyli jak wejść na wyższy poziom promocji gabinetu. Czy warto zacząć tworzenie krótkich filmów, pokazujących pracę lekarzy? To zadanie znacznie trudniejsze niż robienie zdjęć na portale społecznościowe, ale o nieporównywalnie większej sile oddziaływania.

Autor: Marcin Głuszek

Jak zorganizować pracę gabinetu, by móc skupić się na leczeniu a nie na papierkowej robocie i pracy administracyjnej?

Większość stomatologów popełnia błąd, traktując swoją jednoosobową działalność gospodarczą jak firmę. Oczywiście, formalnie odbyła się rejestracja podmiotu gospodarczego, jest wpis w CEiDG, jest NIP, ale to tylko formalność – na papierze. Działalność lecznicza różni się jednak od zwykłej działalności gospodarczej.

Autor: Arek Buziewicz

Postępowanie przed sądem lekarskim cz. III

Temat postępowania sprawdzającego i wyjaśniającego, które prowadzi rzecznik odpowiedzialności zawodowej budzi wiele emocji, dlatego należy go szczegółowo przedstawić. W trzeciej części tekstu, szczegółowo omawiającego ten temat, zajmiemy się zagadnieniami związanymi z zarzutami, z którymi mierzą się obwinieni lekarze oraz opiszemy, jak toczy się proces przed sądem lekarskim.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Ambulatorium stomatologiczne z trzema gabinetami

Autor: Marta Maliszewska

NGS 4/2022

Najniższe wynagrodzenie medyków – mocno w górę

W maju 2022 r. Sejm przyjął ustawę zmieniającą przepisy, dotyczące sposobu ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Zmianie uległy współczynniki pracy, które są wykorzystywane przy wyliczaniu najniższego wynagrodzenia.

Autor: Tomasz Popielski

Błąd diagnostyczny i terapeutyczny

Nie każdy lekarz wie, że istnieją różne rodzaje błędów. Najczęściej wyróżniamy błędy: diagnostyczne, terapeutyczne, organizacyjne oraz techniczne. Dziś skupimy się na pierwszym z nich, czyli błędzie diagnostycznym, tzw. błędzie w rozpoznaniu.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Niedoskonałości obrazowania 2D w diagnozowaniu zmian kostnych

Zdjęcia pantomograficzne są podstawowym elementem wstępnej diagnostyki radiologicznej pacjenta w codziennej pracy lekarza dentysty.

Autorka: lek. dent. Anna Gurniak

Implantologicznoprotetyczna koncepcja dwuczęściowego systemu implantów cyrkonowych Patent

Co raz częściej implantolodzy się gają p o wszczepy ceramiczne. Czy zaopatrzenie protetyczne dwuczęściowych implantów cyrkonowych różni się od metod stosowanych przy implantach ty tanowych?

Autor: Armin Nedjat

5 sposobów jak zwiększyć rentowność praktyki stomatologicznej

Przez ostatnie 10 lat przeprowadziłem kilkaset analiz finansowych oraz kilkadziesiąt indywidualnych audytów praktyk stomatologicznych i co bardzo ważne, p omimo popełnieniu wielu błędów, ostatecznie z sukcesem, współzarządzałem dwoma dużymi, wielofotelowymi praktykami stomatologicznymi.

Autor: Michał Katarzyński

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Zastosowanie hydroksyapatytu w stomatologii

Dzieci poniżej trzeciego roku życia nie są w stanie wypluć pasty do zębów i mają tendencję do połykania znacznej jej części podczas szczotkowania. Małe dzieci są z tego powodu bardziej narażone na spożycie większych niż zalecane ilości fluoru, pochodzącego z pasty do zębów we wczesnym okresie życia. Dlatego rozwiązaniem jest stosowanie w pastach hydroksyapatytu.

Autor: dr. Zbigniew Raszewski

Szkoła okluzji: Zgryz otwarty w przebiegu leczenia aparatem NTI

Opis przypadku. Pacjentka lat 31 zgłosiła się do naszej praktyki z silnymi bólami w okolicy skroniowej oraz w okolicy lewego żwacza i potylicy.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Własny gabinet. Co koniecznie trzeba wiedzieć na starcie

Stworzenie dobrze prosperującego gabinetu, to trudne zadanie, ale nie niemożliwe. Trzeba mieć szczegółowy plan działania. Zatem, o co należy zadbać na początku? Na jakie pytania trzeba poznać odpowiedzi, aby zacząć prowadzić własny gabinet?

Autor: Arek Buziewicz

Motywowanie pacjentów do wspólnych zdjęć w gabinecie – praktyczny poradnik

Należy podpatrywać działania konkurencji na Facebooku i Instagramie. Może w gabinecie, który powstał w okolicy wykonują zdjęcia w sposób na tyle nowoczesny, że wygląd naszego unitu w zestawieniu z nimi będzie sprawiał wrażenie bardzo „zakurzonego”?

Autor: Marcin Głuszek

NGS 3/2022

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Postępowanie przed sądem lekarskim cz. II

Temat postępowania sprawdzającego i wyjaśniającego, które prowadzi rzecznik odpowiedzialności zawodowej budzi wiele emocji, dlatego należy go szczegółowo przedstawić. W drugiej części tekstu, szczegółowo omawiającego ten temat, zajmiemy się zagadnieniami związanymi z zarzutami, z którymi mierzą się obwinieni lekarze oraz opiszemy, jak toczy się proces przed sądem lekarskim.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Wybór unitu stomatologicznego

Każdy z lekarzy dentystów stanął lub stanie kiedyś przed koniecznością wyboru unitu do gabinetu. A wybór jest dosyć trudny, ponieważ oferta na polskim rynku jest wyjątkowo bogata.

Autor: Mirosław Burliński

Ekstrakcja i implantacja

Pacjentka zgłosiła się do gabinetu na początku marca 2020 r. z powodu odcementowania się korony zęba 15. Wykonano RVG diagnostyczne. W badaniu klinicznym stwierdzono ubytek próchnicowy, po którego opracowaniu nie uzyskano wystarczającej ilości tkanek twardych zęba do wykonania nowej korony. Ząb zakwalifikowano zatem do ekstrakcji.

Autor: dr Andrzej Bociąga

Szkoła okluzji: Monitorowanie zmian w układzie kostnym narządu żucia

Lekarze nie boją się już słowa okluzja i coraz częściej sięgają po leczenie z użyciem artykulatorów, czy deprogramatorów. Problemem pozostaje mierzenie zmian, które zachodzą podczas leczenia okluzyjnego. Sposobów tych pomiarów jest kilka. Jednym z dokładniejszych jest wykorzystanie aparatu Freecorder Blue Fox.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

O roli higieny w zapobieganiu chorobom zakaźnym i odpowiedzialności stomatologów za zakażenia

Wirusy zapalenia wątroby typu B i C, paciorkowce czy gronkowce, w tym szczepy oporne na metycylinę, to tylko niektóre z patogenów chorobotwórczych, stanowiących zagrożenie dla pacjentów gabinetów stomatologicznych i pracowników.

Zatrudnianie personelu z Ukrainy w działalności leczniczej

12 marca 2022 r. zaczęła obowiązywać ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. 2022 poz. 583). Kwestie związane z zatrudnianiem obywateli Ukrainy stały się przedmiotem licznych komentarzy. Wykonywanie pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez obcokrajowców (spoza UE) było obwarowane wieloma obostrzeniami.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Proszę się przedstawić – ale czy na pewno?

Czy każdy pracownik placówki medycznej ma obowiązek podawania pacjentom swojego imienia i nazwiska? Czy tabliczki z imieniem i nazwiskiem oraz pełnioną funkcją powinny być przy stanowisku pracy? Czy trzeba nosić na fartuchu plakietkę ze swoim nazwiskiem?

Autor: Tomasz Popielski

Należyta staranność

Lekarze wiedzą lepiej niż ktokolwiek inny, jak ważne jest dochowanie należytej staranności. Czy lekarze wiedzą jednak, że ich działania nie powinny być oceniane przez pryzmat osiągniętego rezultatu? Kluczowe są wszystkie podjęte przez lekarza działania, a nie tylko sam efekt końcowy - istotą jest czy postępowanie zmierzało do osiągnięcia jak najlepszego rezultatu.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Pułapka diagnostyczna: dysplazja kostniwno-kostna

Dysplazja kostniwno-kostna (cemento-osseus dysplasia – COD) jest wykrywana w badaniach radiologicznych zwykle jako tzw. przypadkowe znalezisko, a jej diagnostyka nastręcza trudności lekarzom dentystom.

Autorka: lek. dent. Anna Gurniak

Praktyka lekarska w budynku usługowym

Inwestorzy byli w posiadaniu działki, na której planowali wznieść budynek przeznaczony na prowadzenie usługowej działalności medycznej – stomatologicznej.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 2/2022

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

(Nie) umyślna wina lekarza?

W poprzednim artykule wskazywałyśmy, że powikłanie medyczne i błąd medyczny to dwie, zupełne odrębne kwestie. Wymieniłyśmy również trzy przesłanki pociągnięcia do odpowiedzialności lekarza za błąd medyczny, którą jedną z nich była wina.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska – adwokat; Aleksandra Powierża – radca prawny

Postępowanie przed sądem lekarskim

Wbrew pojawiającym się opiniom postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarza dentysty, wcale nie jest bez znaczenia i bez konsekwencji. Postępowanie to toczy się z powodu skargi pacjenta i rozpoczyna się od czynności sprawdzających oraz wyjaśniających. Jest to „mały proces karny”.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Alergia na lateks

Alergia na lateks jest definiowana jako obecność swoistego przeciwciała immunoglobulinowego E (IgE) wobec białek lateksowych u osób, które mają różne objawy kliniczne na produkty zawierające lateks. W szczególności na tę alergię narażeni są lekarze, ale również problem pojawia się, gdy na fotelu usiądzie pacjent uczulony na lateks.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Pourazowa odbudowa protetyczna górnych siekaczy stałych u pacjentów w wieku rozwojowym

Pacjenci w wieku rozwojowym są szczególną grupą narażoną na urazy zębów. Często dochodzi do urazu, w którym niezbędne jest leczenie protetyczne. Artykuł opisuje na podstawie piśmiennictwa najkorzystniejsze i aktualne metody leczenia protetycznego w okresie rozwojowym.

Autorzy: lek. dent. Klaudia Konopka, dr n. med. Andrzej Suchorzewski

Omikron. Co wiemy o nowym wariancie SARS-CoV-2?

Nowy wariant genetyczny SARS-CoV-2, określony mianem Omikron, po raz pierwszy został zidentyfikowany w Botswanie i RPA w listopadzie 2021 roku, rozprzestrzenił się na całym świecie w ciągu zaledwie kilku tygodni, szybciej niż jakakolwiek wcześniej znana postać koronawirusa (1).

Autorzy: mgr Paulina Otto dr n. wet. Anna Golke dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski

Szkoła okluzji: Eliminacja podstawowych błędów w pracy z artykulatorem u pacjentów z dysfunkcją. Kalibracja i protruzja oraz ich wpływ na dokładność aparatów okluzyjnych

Artykulacja oraz jej replika z wykorzystaniem artykulatora to podstawowy element, który wpływa na skuteczność leczenia. Musimy sobie zdać sprawę z ograniczeń w budowie artykulatorów. Jeśli nie zastosujemy właściwych poprawek nie będzie możliwe osiągnięcie właściwej replikę indywidualnej sytuacji pacjenta. Pamiętajmy, że mamy dwa rodzaje okluzji – okluzja statyczna i okluzja dynamiczna.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Stany nagłe w gabinecie

W społecznym odbiorze leczenie w gabinecie stomatologicznym nie wiążę się z żadnymi niebezpieczeństwami, chyba jedynie z bólem. Jeżeli natomiast spojrzy się na statystyki to okaże się, że duża część lekarzy dentystów będzie mogło opowiedzieć własną historię, w której doszło do wstrząsu anafilaktycznego lub też do zatrzymania krążenia w trakcie zabiegu stomatologicznego.

Autor: Tomasz Popielski

Ambulatorium w zabytkowej kamienicy

Przy okazji rozbudowy zabytkowej kamienicy, w której na pierwszym piętrze funkcjonowało ambulatorium, inwestor chciał objąć zakresem prac także pomieszczenia wchodzące w jego skład. Przede wszystkim należało sprawdzić, czy spełniają one wymogi określone obowiązującymi przepisami i, w razie potrzeby, wprowadzić w placówce niezbędne zmiany.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2022

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

MIMI II: Dystrakcja pozioma wąskich wyrostków zębodołowych jako alternatywa dla zabiegów augmentacyjnych

Zabieg wg metody MIM II może zostać z powodzeniem przeprowadzony przy użyciu nieskomplikowanego zestawu instrumentów przez każdego lekarza dentystę oraz pozwala osiągnąć długotrwały, niezagrożony resorpcją efekt terapeutyczny.

Autor: dr med. dent. Armin Nedjat

Co z niezaszczepionymi lekarzami?

Pod koniec 2021 r. Minister Zdrowia wydał rozporządzenie, wprowadzające obowiązkowe szczepienia przeciwko COVID-19 dla medyków. Jakie ono będzie niosło konsekwencje? Kto będzie karany – pracownik czy przychodnia (właściciel)? I czy niezaszczepiony lekarz bądź asystentka będą mogli uczestniczyć w pracach zespołu przy pacjencie?

Autor: Tomasz Popielski

Powikłanie medyczne a pociągnięcie lekarza do odpowiedzialności

Błąd medyczny i powikłanie to dwie, zupełnie odrębne kwestie. Aby pociągnąć lekarza do odpowiedzialności cywilnej muszą zaistnieć trzy przesłanki odpowiedzialności – szkoda, wina oraz związek przyczynowo-skutkowy.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska – adwokat; Aleksandra Powierża – radca prawny

Fluorek cyny w zapobieganiu i leczeniu zapaleń dziąseł oraz chorób przyzębia

Kontrola płytki nazębnej odgrywa istotną rolę w zapobieganiu i leczeniu chorób przyzębia. Większość schorzeń związanych z płytką rozpoczyna się od stanu zapalnego dziąseł, który, jeśli nie jest leczony, może rozprzestrzeniać się na kość wyrostka zębodołowego, powodując destrukcję całego aparatu zawieszeniowego zęba (1).

dr hab. n. med. Małgorzata Pawińska

Drobnoustroje w systemach wodnych unitów

Jakość wody używanej w unitach odgrywa ważną rolę w utrzymaniu odpowiedniej higieny i kontroli zakażeń krzyżowych. W 2012 roku powiązano śmierć pacjentki na zapalenie płuc z jej wizytą w gabinecie stomatologicznym. Jakości wody nie należy lekceważyć. Od niej może zależeć powodzenie leczenia. Dlatego na rynku pojawia się coraz więcej systemów dezynfekujących wodę w unitach.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Atom w gabinecie stomatologicznym

We wrześniu 2021 r. minęły dwa lata od wprowadzenia istotnych zmian w prawie atomowym. W ciągu tych dwóch lat należało wdrożyć w placówkach medycznych rozwiązania, które narzuciło nowe prawo. Zatem minął już okres dostosowawczy, czy więc wszystkie zmiany zostały wprowadzone?

Autor: Tomasz Popielski

Opis przypadku: Implantacja małoinwazyjna

Pacjentka (lat 31) zgłosiła się do gabinetu w listopadzie 2015 roku z powodu dolegliwości bólowych okolicy zęba 46 (fot 1). Próchnica obejmowała dno komory – ząb został zakwalifikowany do usunięcia ze względu na brak możliwości leczenia protetycznego.

Autor: lek. dent. Magdalena Gryka-Deszczyńska

Postępowanie stomatologiczne u dzieci z zaburzeniami funkcji tarczycy

Dzieci obciążone zaburzeniami funkcjonowania tarczycy należą do grupy wysokiego ryzyka rozwoju choroby próchnicowej zębów oraz częściej niż u dzieci zdrowych obserwowane są u nich zmiany w obrazie błony śluzowej jamy ustnej. Próchnica występuje zarówno w uzębieniu mlecznym, jak i stałym, charakteryzuje się dynamicznym przebiegiem przy słabo widocznym obrazie klinicznym. Szczególnie istotne jest zapobieganie rozwojowi próchnicy oraz innych ostrych stanów zapalnych w jamie ustnej, gdyż przy istnieniu ogólnego osłabienia u dziecka mogą one prowadzić do rozwoju sepsy oraz stanu zagrożenia życia. Celem pracy jest przedstawienie problematyki opieki stomatologicznej nad dzieckiem z zaburzeniami funkcji gruczołu tarczowego.

Autorzy: KAROLINA KUŚMIERZ (1,A), MARIA LUIZA ORZECHOWSKA (2,F), MAGDALENA FLOREK-ŁUSZCZKI (1,F)

Gabinet stomatologiczny na powierzchni 140 m²

Inwestor kupił lokal usługowy w budynku mieszkalnym wielorodzinnym z usługami w parterze. Planował zaaranżowanie powierzchni 140 m² na działalność gabinetu stomatologicznego. Pomimo tego, że budynek powstał w 1986 r., spółdzielnia dysponowała dokumentacją projektową i wiele kwestii technicznych można było rozstrzygnąć na podstawie rysunków archiwalnych. Część informacji wymagała jednak sprawdzenia dla uniknięcia ewentualnych problemów na etapie wykonywania prac.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 7/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Obowiązek informacyjny podmiotu leczniczego

Każdy podmiot leczniczy musi udostępnić pacjentowi szereg niezbędnych informacji. To jakie informacje muszą być udostępnione wynika z ustawy o działalności leczniczej. Sposób udostępnienie tych informacji też nie jest dowolny. Zobaczmy jak, te obowiązki definiuje polskie prawo.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Cyfrowe odbudowy protetyczne

Sprzęt cyfrowy zaczyna być powszechnie używany w stomatologii. Dzięki temu możliwe są do realizacji między innymi całkowicie cyfrowe protokoły leczenia protetycznego. Czy systemy te są lepsze od konwencjonalnych? Czy dentyści są już gotowi, aby zmienić system pracy z tradycyjnego na cyfrowy?

Autor: Piotr Szymański

Wizyty kontrolne są istotne

Wielu pacjentów ignoruje zalecenia lekarzy dotyczące wizyt kontrolnych, uznając je za zbyteczne i bezsensowne. Nie da się ukryć, że wizyty kontrolne są niezmiernie ważnym czynnikiem leczenia, pozwalającym na bezpośredni kontakt pacjenta z lekarzem prowadzącym.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Właściwości czyszczące past do zębów

Zadaniem pasty do zębów jest czyszczenie powierzchni zębów, usuwanie płytki nazębnej, resztek jedzenia, przebarwień oraz biofilmu. W pielęgnacji jamy ustnej, wykorzystuje się efekt ścierający pasty do zębów. Maksymalne wartości ścieralności dla szkliwa i zębiny zostały zawarte w normie ISO 11609:2017. Określa też ona: z czego może składać się pasta, jakie są maksymalne stężenia fluorków oraz jak powinna być zapakowana.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Metamorfoza kostna – od kondenserów do osiągnięcia stabilizacji pierwotnej w implantacjach natychmiastowych

Konwersję kości „miękkiej” w „twardą” (metamorfozę kostną – OMM) jesteśmy w stanie wykonać minimalnie inwazyjnie używając tzw. kondenserów oraz podstawowego wyposażenia gabinetu stomatologicznego o profilu ogólno-chirurgicznym. W 1994 r. Summers przeprowadził swój pionierski zabieg wewnętrznego podniesienia dna zatoki szczękowej za pomocą pierwszych osteotomów. Rok później w 1995 r. wprowadziłem do implantologii stomatologicznej ortopedyczne kondensery kostne.

Autor: Armin Nedjat

Szkoła okluzji: Selekcja pacjentów z dysfunkcją Układu ruchowego narządu żucia na podstawie analizy podstawowych badań

Pacjentów trafiających do naszych praktyk z problemami dysfunkcji układu stomatognatycznego możemy podzielić na kilka grup, które mają istotne znaczenie z punktu widzenia terapii. Aby dokonać właściwego podziału potrzebujemy danych z wywiadu i analizy RTG oraz badania EMG i RM.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Zmiana sposobu użytkowania lokalu usługowego na gabinet stomatologiczny

Inwestorka kupiła lokal usługowy o powierzchni 94,5 m² w prężnie rozwijającej się części warszawskiej Pragi. Znajdował się w parterze nowego, oddawanego do użytkowania budynku mieszkalnego z usługami na kondygnacji przyziemia. Gabinet stomatologiczny miał być pierwszą działalnością prowadzoną w lokalu. Projekt budowlany zakładał wydzielenie tylko pomieszczenia sanitarno-higienicznego.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 6/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Jak postąpić z wezwaniem do zapłaty?

W ostatnim czasie do sądów i ubezpieczycieli wpłynęło bardzo dużo spraw, dotyczących roszczeń pacjentów, w stosunku do lekarzy, za złe, zdaniem pacjentów, postępowanie podczas leczenia. Choć do uznania winy lekarza dochodzi rzadko, to już na etapie roszczenia pojawiają się różne problemy. Jak im zapobiec i jak sobie z nimi radzić?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Leczenie protetyczne zniszczonego zęba

Każdy lekarz podejmując się leczenia pacjenta zobowiązuje się do dołożenia należytej staranności w tym procesie. Oceniając więc pracę lekarza bierzemy pod uwagę podjęte przez niego działania, a nie czy sam efekt został osiągnięty. Oznacza to, że lekarz nie ponosi odpowiedzialności za rezultat, o ile podjął właściwe działania zmierzające do wyleczenia pacjenta.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Wynagrodzenie w placówkach medycznych

Przepisy dotyczące najniższego wynagrodzenia nastręczają dużo trudności. Znów się o nich zrobiło głośno, bo 1 lipca 2021 r. zaczęła obowiązywać znowelizowana ustawa. Zatem, kto i ile musi zarabiać? W jakich placówkach ustawa obowiązuje? Jakie są rządowe wytyczne? Jakie kary grożą pracodawcom?

Autor: Tomasz Popielski

Wszczepienie implantu w pozycji subkrestalnej

Opis przypadku wszczepienia implantu w miejscu zęba 15 w pozycji subkrestalnej u kobiety w wieku 58 lat. Prace wykonano systemem Osstem TS.

Autorzy: dr n. med. mgr. inż. Marek Pużyński, dr n. o zdrowiu Alicja Stachura-Puźyńska

Kontakt z pacjentem - ułatwienie czy utrudnienie?

Lekarze dentyści otrzymują sprzeczne sygnały dotyczące komunikacji z pacjentami. Z jednej strony nowe przepisy wymagają od lekarzy lepszej komunikacji z pacjentami, a z drugiej pozwala się pracować osobom z zagranicy, które słabo znają język polski.

Autor: Tomasz Popielski

Nowoczesne systemy do wykonywania znieczuleń

Ostry ból zęba najczęściej pojawia się w związku ze stanami zapalnymi miazgi lub tkanek okołowierzchołkowych otaczających ząb. Znieczulenie miejscowe jest środkiem farmakologicznym, który ma spowodować nie odczuwanie bólu przez pacjenta. Jednak sama iniekcja środka znieczulającego powoduje dodatkowe dolegliwości.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Pacjentka ciężarna u dentysty

Ciąża jest okresem bardzo wielu zmian w organizmie. Zmiany dotyczą nie tylko ciała i fizjologii ciężarnej, ale też m.in.: sposobu życia, aktywności fizycznej, psychiki, zwyczajów higienicznych, składu jakościowego i ilościowego przyjmowanych posiłków. Częste podjadanie nie pozostaje bez wpływu na stan zdrowia jamy ustnej.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Szkoła okluzji: Badanie napięcia mięśni żucia

Wykonanie aparatu okluzyjnego powinno być poprzedzone analizą badań napięcia mięśni żucia (EMG). Dopiero na podstawie wyników badań EMG, możemy stworzyć bardzo precyzyjny plan leczenia pacjenta z dysfunkcją.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Gabinet bez barier

Gabinet przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością powinien dawać im możliwość samodzielnego korzystania ze wszystkich pomieszczeń przeznaczonych.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 5/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Uszkodzenie nerwu trójdzielnego

Uszkodzenie nerwu trójdzielnego wynika z różnych przyczyn. Może nastąpić w związku z ekstrakcją „ósemki”, zabiegów chirurgii szczękowej, urazu mechanicznego czy wszczepienia implantów. Konsekwencją takiego uszkodzenia jest m.in. przewlekły ból, który ma wpływ na komfort życia pacjenta.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Tomografia komputerowa 3D – pomocna dłoń w diagnostyce i prawidłowym leczeniu pacjenta

Badania obrazowe są obecnie jedną z podstawowych metod wykorzystywaną dla najlepszego planowania leczenia i jego wdrożenia. Technologia CBCT, zwana również tomografią stożkową, została stworzona dla potrzeb lekarzy dentystów oraz laryngologów.

Autor: lek. dent. Anna Gurniak

Piaskowanie – efektywny sposób usuwania biofilmu

Szczotkowanie zębów jest najpopularniejszym mechanicznym sposobem kontroli biofilmu. Nie jest jednak w stanie całkowicie i skutecznie go usunąć. Musimy posiłkować się skuteczniejszymi metodami, takimi jak skaling czy piaskowanie.

Autor: dr Zbigniew Raszewski

Zespół pieczenia jamy ustnej: epidemiologia, diagnostyka i nowoczesne standardy postępowania

Zespół pieczenia jamy ustnej (ang. burning mouth syndrome, BMS), według definicji Międzynarodowego Towarzystwa Bólów Głowy (The International Headache Society, IHS) jest to wewnątrzustne uczucie pieczenia i/lub zaburzenia smaku, które występuje pomimo braku patologicznych zmian w obrębie błony śluzowej jamy ustnej.

Fakt czy fake? Nowoczesne implanty cyrkonowe

Czy lekarze stomatolodzy powinni informować pacjentów o implantach z cyrkonu, jako alternatywie do implantów tytanowych? Czy materiał, jakim jest „biała ceramika” ma potencjał w implantologii i czy mógłby zastąpić systemy tytanowe?

Autor: Armin Nedjat

EDM i dokumentacja w formie elektronicznej to nie to samo

Pomimo licznych sugestii ze strony środowiska medycznego o przesunięcie terminów wprowadzenia nowych obowiązków związanych z systemami: P1, SIM itd., nie zmieniono daty ich wprowadzenia. Lekarze i lekarze dentyści zgłaszali liczne zastrzeżenia i uwagi, sygnalizując, że systemy nie są dobrze przygotowane. Jednak 1 lipca 2021 r. wprowadzono nowe obowiązki, nie bacząc na to, że pogłębią one tylko zamęt w środowisku medycznym. Wprowadzono je choć jeszcze nie uporano się z problemami związanymi z EDM, czyli elektroniczną dokumentacją medyczną.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Światło w gabinecie stomatologicznym

Praca stomatologa związana jest z wykonywaniem zadań, wymagających dużej precyzji i dokładności, dlatego ważne jest, aby zadbać o właściwe oświetlenie gabinetu stomatologicznego, które zapewni komfort pracy lekarza.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 4/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Przetoka po ekstrakcji – powikłanie czy nie?

Ekstrakcja zębów górnych trzonowych i przedtrzonowych może doprowadzić do powstania przetoki ustno-zatokowej. Jest to typowe powikłanie leczenia. Objawy towarzyszące powstaniu przetoki powodują, że pacjenci w powstaniu tego schorzenia upatrują winę lekarza i dochodzą roszczeń w związku z – ich zdaniem – nieprawidłowym leczeniem. Jak taka sytuacja wygląda w praktyce? Zapraszamy na analizę przypadku.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Kary za brak separatora amalgamatu?

Na ile poważne jest zagrożenie, że lekarz odpowie karnie za brak separatora amalgamatu? Od początku roku 2021 wszedł wymóg posiadania separatora amalgamatu o skuteczności co najmniej 95 proc. Jednak jak się wydaje na razie bez sankcji karnej, ale czy na pewno? Okazuje się, żestosując inne przepisy lekarz może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej i ukarany nie tylko pozbawieniem wolności, ale nawet zamknięciem gabinetu.

Autor: Tomasz Popielski

Integracja e-dokumentacji z systemem P1

Prawdopodobnie 1 lipca 2021 r. każdy gabinet, niezależnie czy wykonuje świadczenia komercyjnie, czy w ramach współpracy z NFZ, będzie musiał zintegrować swój system elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM) z ogólnopolską platformą P1. Co to oznacza dla lekarza? Jakie musi podjąć
kroki, aby zintegrować swój system z bazą Ministerstwa Zdrowia?

Autor: Grzegorz Żyjewski

Diagnostyka zatrzymanych kłów szczęki – przegląd piśmiennictwa

Zębem zatrzymanym nazywamy ząb, który nie WYRŻNĄŁ się w terminiejego fizjologicznej erupcji (wg Karłowskiej w okresie 2 lat), a wierzchołek jego korzenia jest już w pełni uformowany. Wyróżniamyzęby zatrzymane całkowiciei częściowo, w zależności od objęcia zatrzymanego
zęba kością: pełne objęcie kością w zatrzymaniu całkowitym, częściowe objęcie kością w zatrzymaniu częściowym [1].

Autorzy: Lek. dent. spec. ortodoncji Adam Grobelny, lek. dent. rezydent Martyna Karnecka, lek. dent. rezydent Monika Solarek

Maseczki chronią lekarzy

Jakie są rodzaje maseczek ochronnych? Jaka jest ich skuteczność? Czy maski noszone w ambulatoriach powinny być inne od tych noszonych w sklepach? Wszyscy używamy maseczek, ale które rzeczywiście chronią, a które są jedynie atrapą? Jak to sprawdzić? Zebraliśmy informacje, poparte badaniami naukowymi na ten temat.

Autor: Zbigniew Raszewski

NGS 3/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Powikłanie chirurgiczne

Zabiegi przeprowadzane w ramach chirurgii stomatologicznej nie należą do najprzyjemniejszych dla pacjenta, ale również nie są najłatwiejsze dla lekarza. Ponadto, jak każdy zabieg, niosą za sobą ryzyko powikłań. Niezadowoleni z takiego stanu rzeczy pacjenci często w takich sytuacjach składają roszczenia. Oto jedna z nich.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Regulamin organizacyjny a regulamin udzielania świadczeń

Regulamin organizacyjny i Regulamin udzielania świadczeń to dwa odrębne dokumenty, mające zupełnie inne podstawy prawne. Często się zdarza, że są mylone bądź tych nazw używa się zamiennie, choć nie są one tożsame. Dlatego warto wyjaśnić, czym owe dokumenty są, z czego wynikają i co zawierają.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Płukanki z chlorheksydyną

Chlorheksydyna jest jednym z najczęściej stosowanych środków antyseptycznych w stomatologii. Ma długotrwałe działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne o szerokim
spektrum działania. Radzi sobie również z wirusami. Wykazano, że zmniejsza krwawienie i stan zapalny dziąseł oraz redukuje płytkę nazębną.

Autor: Piotr Szymański

Protetyka na dwuczęściowym implancie cyrkonowym

Całkowita oczywistość, z jaką od prawie 50 lat wszczepiamy prawie wyłącznie implanty z tytanu nieuchronnie odchodzi do lamusa, ponieważ nasi pacjenci coraz częściej dopytują o mplanty ceramiczne. Jak wygląda zatem protetyka na cyrkonowym implancie dwuczęściowym? Dlaczego nie możemy zastosować tu technik bezpośrednio przeniesionych ze „świata tytanu“?

Autor: Armin Nedjat

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Aerozole w gabinecie a COVID-19

Wszyscy doskonale wiemy, że COVID-19 przenosi się drogą kropelkową. Aby ograniczyć jego transmisję w gabinecie należy zminimalizować rozprzestrzenianie się aerozoli. W rzypadku gabinetu stomatologicznego jest to bardzo trudne. Wszak pracująca turbina czy kątnica „rozprasza” aerozole w obrębie nawet do 3 metrów od jamy ustnej pacjenta.

Autor: Zbigniew Raszewski

Gabinet stomatologiczny w lokalu mieszkalnym

Inwestorka skontaktowała się z naszą pracownią po znalezieniu lokalu, w którym zamierzała prowadzić działalność praktyki zawodowej gabinetu stomatologicznego. Budynek był w rakcie budowy, w związku z tym możliwe było wprowadzenie zmian lokatorskich. Lokal zaprojektowany w parterze budynku miał zapewniony dostęp dla osób niepełnosprawnych. Inwestorka omówiła z deweloperem kwestie możliwości montażu na elewacji reklamy swojego gabinetu.

Autor: Marta Maliszewska

Renault Captur E-Tech

Autor: Piotr Szymański

NGS 2/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Narzędzie pozostawione w kanale

Pozostawienie w kanale zęba pacjenta złamanego fragmentu narzędzia mieści się w ryzyku, związanym z leczeniem. Pacjenci o tym nie wiedzą i uważają to za błąd medyczny. Dlatego wiele roszczeń dotyczy właśnie tej sytuacji. Pozostawienie narzędzia w kanale nie powoduje odpowiedzialności lekarza, ale niepowiadomienie o tym pacjenta już tak. Zobaczmy to na przykładzie.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Udostępnianie dokumentacji medycznej

Pacjent ma prawo do dostępu do swojej dokumentacji medycznej. Na jego żądanie musimy mu taką dokumentację wydać. Jak to zrobić zgodnie z polskimprawem?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Laserowe wspomaganie leczenia implantologicznego

Zapalenie błony śluzowej wokół implantu jest prekursorem zapaleniaokołowszczepowego, podobnie jak zapalenie dziąseł w przypadku zapalenia przyzębia. Istnieje ciągłość od zdrowej błony śluzowej wokół implantu, przez zapalenie błony śluzowej wokół implantu, do periimplantitis.

Autor: Piotr Szymański

Płukanki do jamy ustnej a SARS

Niektóre płukanki do ust skutecznie eliminują wirusa SARS-CoV-2. To bardzo dobra wiadomość dla stomatologów. Oczywiście płukanką choroby nie wyleczymy, ale możemy zniwelować rozprzestrzenianie się wirusa w gabinecie. Wystarczy, aby pacjent przed zabiegiem wypłuka profilaktycznie jamę ustną.

Autor: Zbigniew Raszewski

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Odpowiedzialność pracowników za mienie powierzone

Wykonywanie obowiązków pracowniczych wiąże się z wykorzystaniem narzędzi lub sprzętów, które są własnością pracodawcy. W przychodni jest to wyposażenie gabinetu stomatologicznego (unit, końcówki, mikrosilniki, RTG czy laser), a także służbowe komputery,komputery, telefony czy pojazdy.

Autor: Adrianna Suszyło

Pięć aspektów wpływających na skuteczność leczenia

Bez względu na rodzaj zabiegu, wykonywanego przez lekarza dentystę, pacjent jest poddany stresowi. Zjawisko to było wielokrotnie opisywane w literaturze, a autorzy podawali różne tego przyczyny.

Autor: Piotr Chmielowski

Blizny. Metody postępowania

Blizna to finalne stadium procesu gojenia się każdej rany. W dermatologii klasyfikujemy je do grupy wykwitów wtórnych, które powstają na skutek odnowy ubytku łącznotkankowej części skóry właściwej.
Autor: Jacek Tulimowski

Metody badania przeciążenia zwarciowego

Przeciążenia zwarciowe działają, pod wpływem mechanizmów kompensacyjnych organizmu, destrukcyjnie zarówno na zęby i mięśnie, jak i na struktury wewnętrzne stawów skroniowo‑żuchwowych. To z kolei prowadzi do zaburzeń zwarciowych centrycznych (zaciskanie zębów), jak i ekscentrycznych (zgrzytanie zębami).

Autor: Szymon Marciniak

Dwa gabinety na powierzchni 76 m²

Gdy inwestorzy skontaktowali się z naszą pracownią, mieli już wybrany lokal usługowy, w którym planowali prowadzić działalność gabinetu stomatologicznego.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2021

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Nowe zasady przekazywania informacji w gabinetach

W 2021 roku ustawa o prawach pacjenta zmieni się tylko w jednej kwestii, tj. prawa do informacji. 6 września 2021 r. zaczną obowiązywać przepisy, wspomagające osoby ze szczególnymi potrzebami. Celem zmian będzie ułatwienie tym osobom kontaktu z lekarzem.

Autor: Tomasz Popielski

Nić dentystyczna

Za wynalazcę pierwszej formy nici dentystycznej jest uznawany Levi Spear Parmly, dentysta z Nowego Orleanu, który w 1819 roku zalecił przeciąganie nici jedwabnej przez szpary między zębami, aby usunąć wszystko to, czego żadna szczoteczka nie była w stanie usunąć.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Techniki wybielania zębów

Profesjonalne wybielanie zębów w gabinecie, wybielanie przy użyciu lasera, metody nakładkowe, stosowanie pasków i lakierów wybielających – przegląd najczęściej stosowanych technik wybielania. Jakajest ich skuteczność. Jakie są wady i zalety każdej z nich.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Przegląd nauki okiem Łukasika

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika” publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych, opublikowanych ostatnio na łamachzagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Dezynfekcja rąk w dobie pandemii

COVID-19 Według WHO każdego roku u milionów ludzi na całym świecie pojawiają się infekcje, którerozwijają się, ponieważnie stosowano odpowiednich procedur podczas opieki i leczenia. Aby to wyeliminować, konieczne jest zachowanie wysokich standardów higieny, między innymi przez proces mycia i dezynfekcji rąk. Szczególnie teraz, w dobie pandemii COVID-19, jest to szczególnie istotne.

Autor: Zbigniew Raszewski

Roszczenia pacjentki po leczeniu protetycznym

W niniejszej analizie przypadku opiszemy roszczenia pacjentki, kierowane do placówki medycznej, w związku z leczeniem protetycznym. Z tego rodzaju roszczeniami spotykamy się dosyć często. Najczęściej pacjenci podnoszą sprawy związane z: trudnościami w adaptacji protez, niedopasowaniem uzupełnienia protetycznego czy powikłaniami dotyczącymi nieprawidłowego wykonania i założenia mostów.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Zarządzanie majątkiem gabinetu

O Elektronicnej Dokumentacji Medycznej napisano już wszystko. A jednak, w dobie COVID- 19, nawet zagorzali przeciwnicy e-recept czy e-zwolnień muszą zauważyć, że są one bardzo przydatnym rozwiązaniem. To samo można powiedzieć o systemie do EDM.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Kogo może zatrudnić lekarz, prowadzący indywidualną praktykę lekarską?

Czy lekarz prowadzący indywidualną praktykę lekarską będzie mógł zatrudniać innych lekarzy? Dyskusja ta bezskutecznie toczy się już od wielu lat.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

NGS 7/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Nieprawidłowe leczenie endodontyczne

Lekarz dentysta to bez wątpienia jeden z najbardziej narażonych na roszczenia finansowe zawodów. Dlaczego tak się dzieje? Z punktu widzenia pacjenta – wizyta u dentysty – to nie najprzyjemniejsze doświadczenie, a wielu pacjentów zgłasza się na wizytę, gdy już boli.

Autorki: Karolina Podsiadły-Gęsikowska; Aleksandra Powierża

Przegląd nauki okiem Łukasika

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika” publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych opublikowanych ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Dokumentacja medyczna – nowe przepisy

Dokumentacja medyczna jest prowadzona w formie elektronicznej – taki zapis pojawił się w nowym rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania.

Autor: Tomasz Popielski

EDM: pulpit czy chmura?

2021 rok tuż, tuż. Wielu lekarzy zadaje sobie pytanie dotyczące wdrożenia systemu Elektronicznej Dokumentacji Medycznej (EDM). Według przepisów, prawie każdy lekarz od 1 stycznia 2021 r. musi prowadzić dokumentację medyczną w wersji elektronicznej.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Wizyta u stomatologa w nowych warunkach

Pandemia zahamowała rozwój gospodarczy, ale także wymusiła zmiany w dostępie do placówek podstawowej ochrony zdrowia i gabinetów specjalistycznych. Dostrzegalny jest spadek korzystania z usług medycznych, w przypadkach niezwiązanych z COVID-19.

Środki dezynfekujące używane przeciwko SARS-CoV-2

Wirus SARS-CoV-2 może pozostawać zdolny do życia przez okres od ośmiu godzin (na powierzchniach wykonanych z miedzi) do kilku dni (na plastiku).

Autor: Zbigniew Raszewski

Zastosowanie złota w stomatologii

Złoto w stomatologii po raz pierwszy zastosowano ponad 2500 lat temu. Lekarze dentyści wciąż z chęcią je wykorzystują.

Autor: Zbigniew Raszewski

Leczenie ortodontyczne aparatami stałymi młodocianej pacjentki chorej na cukrzycę typu I – opis przypadku

Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) to choroba zaliczająca się do grupy chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią, czyli podwyższonym stężeniem glukozy we krwi.

Autor: lek. dent. Katarzyna Chybalska

Lokal w parterze budynku usługowego

Najczęściej, gdy inwestor kupuje lub wynajmuje lokal, w którym ma zamiar prowadzić działalność, przy projektowaniu musimy przyjąć pewne niezmienne jego elementy, takie jak lokalizacja drzwi wejściowych, okien, instalacji w budynku i do nich dopasować układ funkcjonalny wnętrza.

Autor: Marta Maliszewska

Jak ustalić kolor pracy protetycznej?

Jak powinna wyglądać komunikacja pomiędzy gabinetem stomatologicznym a pracownią protetyczną? Mam na myśli sytuację, w której należy przekazać do pracowni informację o kolorze odbudowy jaka ostatecznie ma trafić do pacjenta.

Autor: Kamil Bogucki

NGS 6/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Halo, tu maska

O skutecznych sposobach zabezpieczenia lekarza dentysty w czasie pracy z lek. stom. Pawłem Radochem rozmawia red. naczelny Nowego Gabinetu Stomatologicznego Piotr Szymański.

Autor: Piotr Szymański

Prawo do informacji – coraz częściej problematyczne

Punktem wyjścia do napisania tego artykułu były dwa nowe wyroki sądowe, które dotyczą prawa pacjenta do informacji. I choć obydwa podkreślają wagę tego prawa, to prezentują odmienne spojrzenie na tę kwestię. Dlatego warto poznać obydwa, by zrozumieć, jak ważne jest, nie tylko prawidłowe informowanie pacjenta, ale również prawidłowe prowadzenie dokumentacji medycznej.

Autor: Tomasz Popielski

Dezynfekcja przeciwko wirusowi SARS-CoV-2

Celem tego artykułu jest przybliżenie różnych technologii, które są wykorzystywane do walki z wirusem COVID-19. Jak wiemy, wirus ten rozprzestrzenia się drogą kropelkową i zostaje naniesiony na powierzchnie, pozostając na nich przez pewien czas. Na przykład w jednym z badań stwierdzono, że wirus przeżywa w powietrzu, w postaci drobnego aerozolu, do 3 godzin, na plastiku i stali nierdzewnej do 72 godzin, na miedzi do 8 godzin, a na porowatych powierzchniach, takich jak karton, do 4 godzin.

Autor: Zbigniew Raszewski

Zabieg implantacji z szablonem i wykorzystaniem tomografu

Odbudowa zębów utraconych przez pacjenta jest procesem technologicznym złożonym z kilku etapów, które realizuje zespół: lekarz – pacjent – pracownia rentgenowska – pracownia protetyczna – laboratorium. Każdy z tych etapów musi być przeprowadzony przy użyciu odpowiednich metod. Staramy się sięgać po obecnie najlepsze i najnowocześniejsze rozwiązania, a one pozwalają nam na wykonanie bardzo dobrej pracy.

Autor: Dr n. med. mgr. inż. Marek Pużyński

Szkoła Okluzji: Okluzja statyczna i dynamiczna – podstawy mechaniki układu żucia

Okluzja statyczna i dynamiczna. Jeśli zaczniemy zmieniać kąty, pod jakimi ustawione są kłykcie, zaobserwujemy wędrowanie pierwszego kontaktu na zębach trzonowych – kontakt ten nie pozwoli na zwarcie łuków i uzyskanie kontaktów na zębach przednich.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Gabinet z trzema unitami na powierzchni 118 m²

Inwestorka szukała pod Warszawą lokalu, w którym mogłaby prowadzić działalność gabinetu stomatologicznego z trzema unitami. Była już właścicielką jednego podmiotu i zależało jej na tym, aby nowy gabinet znajdował się w jego pobliżu. Gdy dowiedziała się o planach powstania w okolicy budynku z lokalami usługowymi, od razu zainteresowała się tematem i zarezerwowała jeden z nich dla swojej działalności.

Autor: Marta Maliszewska

Doctor&Life - Ford Puma

Autor: Piotr Szymański

NGS 5/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Implantacja w pełnej nawigacji Guided Surgery Thommen Medical. Opis przypadku

Pełna nawigacja w dziedzinie implantologii staje się być codziennością w gabinetach, chcących zapewnić najwyższą jakość świadczonych usług. Zabiegi implantacji stają się coraz bardziej dostępne dla pacjentów.

Autor: lek. dent. Laura Sebzda-Masłowska

Dokumentacja elektroniczna od nowego roku

W kwietniu 2020 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania. Przewiduje ono, że od początku 2021 r. dokumentacja medyczna powinna być prowadzona w formie elektronicznej. Są jednak pewne wyjątki od tej reguły.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Jaki program do prowadzenia EDM-u wybrać?

Trwająca pandemia SARS-CoV-2 przyczyniła się do mocniejszego wejścia w świat informatyki. Nie inaczej jest z branżą medyczną, która nomen-omen była jedną z tych, która broniła się przed ucyfrowieniem. Teraz lekarze wystawiają e-Zwolnienia, e-Recepty, prowadzą e-Porady.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Czym zaskoczy wirtualne CEDE?

Ruszyła rejestracja Indywidualne prezentacje wideo „na żywo” na stoiskach blisko 50 wystawców, targowe promocje dostępne wyłącznie online, a także: bezpłatne webinary, emocjonujące debaty i konsultacje ekspertów – będą solą pierwszych wirtualnych targów stomatologicznych w Polsce Virtual Denta Exhibition by CEDE. Będzie interaktywnie, kreatywnie, bezpiecznie i bez opłat.

Autor: Łukasz Sowa

Protezy ruchome czy uzupełnienia protetyczne stałe?

Jaka konstrukcja jest lepsza: oparta na zębach własnych czy na wszczepach implantologicznych? By dokonać najlepszego wyboru potrzebny jest czas na przedyskutowanie z pacjentem różnych rozwiązań.

Autor: Dr n. med. mgr. inż. Marek Pużyński

Szkoła Okluzji: Skomplikowane przemieszczenie krążka z przewlekłąkompresją w SSŻ lewym – diagnostyka i leczenie. Opis przypadku.

Publikujemy opis jednego z trudniejszych przypadków przemieszczenia krążka stawu skroniowo-żuchwowego, jakiego leczenia podjęliśmy się w naszej placówce.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Dwa warianty gabinetu stomatologicznego

Inwestor przez długi czas prowadził poszukiwania odpowiedniego lokalu, w którym możliwe byłoby prowadzenie praktyki stomatologicznej przy spełnieniu wszystkich wymagań wynikających z obowiązujących przepisów

Autor: Marta Maliszewska

Toyota C-HR Hybrid

Aż 80 proc. sprzedanych modeli Toyoty C-HR, to samochody w wersji hybrydowej. Dlatego nowa wersja tej sportowo-terenowej Toyoty wzbudza duże zainteresowanie. Tym bardziej, że w samochodzie zainstalowano sporo nowych systemów.

Autor: Piotr Szymański

NGS 4/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Ozonoterapia w medycynie i stomatologii

Terapia ozonem stosowana jest do celów medycznych od XIX wieku i stała się nieodłącznym elementem leczenia chorób, szczególnie w takich dziedzinach jak: dermatologia, laryngologia, ginekologia, okulistyka, chirurgia i stomatologia.

Autor: Dr n. med. Lidia Pijankowska-Beksa

Wirtualne CEDE – zobacz jakie to proste

Dlaczego jeździmy na wystawy stomatologiczne? Zobaczyć nowinki sprzętowe, porównać produkty, wynegocjować dobre warunki zakupu? Jasne. Dla wielu liczą się również wiedza i emocje.

Autor: Łukasz Sowa

Bezpieczne wybielanie zębów

Psychika człowieka jest skonstruowana tak, że pierwsze wrażenie na temat nowo poznanej osoby wyrabiamy sobie w kilka – wykład wprowadzający do zagadnień związanych z dysfunkcjąlub kilkanaście sekund. Oceniamy ją przez pryzmat tego, co widzimy. Zadbane zęby to najlepsza wizytówka. W aspekcie poprawy estetyki, najczęściej zgłaszanym celem wizyty jest poprawa koloru zębów. Popularnym elementem codziennej praktyki stomatologicznej od kilku dekad jest wybielanie zębów żywych [6].

Autor: Magda Sierakowska

Dekontaminator ułatwił nam pracę

Wywiad z lek. dent. Małgorzatą Stępniak-Kirilow, właścicielką Kirilov Dental Clinic w Zielonej Górze.

Autor: Piotr Szymański

Zmiany w jamie ustnej powstające w wyniku zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego – praca poglądowa

Wirusy brodawczaka ludzkiego (Human Papillomavirus – HPV) to grupa wirusów, będąca wciąż najczęstszą przyczyną chorób przenoszonych drogą płciową. Stanowią one poważny problem epidemiologiczny zarówno w krajach rozwiniętych jak i rozwijających się.

Autorzy: Monika Wojtaszewska, Karol Czajka, Anna Kapica, Joanna Siniarska, Katarzyna Perek, Marta Prokop

Szkoła Okluzji: Ciężkie obrażenia mózgowo- czaszkowe a obraz dysfunkcji układu żucia – opis przypadku

Pacjentka lat 34, zgłosiła się do naszej praktyki pod koniec 2017 roku z problemem bólów i zawrotów głowy, które wystąpiły po wypadku komunikacyjnym. Podczas wypadku doszło do poważnego urazu czaszkowo-mózgowego.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Szablony do implantoprotetyki

Rozmawiając z osobami z naszej branży stomatologicznej, mam wrażenie, że nie każdy z lekarzy wie, na jakim obecnie poziomie jest stomatologia cyfrowa. W zasadzie nie powinniśmy się temu dziwić. Jest to tak dynamicznie rozwijający się dział, że nie sposób jest znać wszystkie nowinki, nie wspominając o ich stosowaniu.

Autor: Kamil Bogucki

NGS 3/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Gabinet stomatologiczny w czasie pandemii

Lekarze zaczęli otwierać swoje gabinety, ale stosują nowe procedury przyjmowania pacjentów.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Ograniczenia w korzystaniu z praw pacjenta

W związku z zagrożeniem epidemiologicznym możliwe jest wprowadzenie ograniczeń w korzystaniu z praw pacjenta. Należy jednak takie ograniczenia wprowadzać bardzo ostrożnie.

Autor: Tomasz Popielski

Dezynfekcja pomieszczenia

Jakim sposobem zrobić to najskuteczniej?

Autor: Kamil Bogucki

CEDE: czas na targi wirtualne i powrót do Łodzi!
We wrześniu wystawa wirtualna, a w dniach 3-5 grudnia 2020 roku tradycyjna w Łodzi – to nowy plan organizatorów CEDE na czas ekonomicznego spowolnienia branży.

Autor: Łukasz Sowa

Ozon w walce z koronawirusem

Z powodzeniem może być wykorzystywany do zwalczania wirusów, sterylizowania urządzeń i pomieszczeń. Jego zastosowań jest naprawdę wiele.

Autor: Piotr Szymański

Przegląd nauki okiem Łukasika

W cyklu „Przegląd nauki okiem Łukasika”publikujemy streszczenia najciekawszych prac naukowych opublikowanyc ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej. Przeglądu dokonuje lek. dent. Tomasz Łukasik

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Szkoła Okluzji: Pacjent z przemieszczeniem przyśrodkowo bocznym krążka w ssż bez zablokowania – opis przypadku

Pacjent lat 56, zgłosił się do naszej praktyki z problemem ograniczenia szerokości otwarcia szczęk. Dodatkowo narzekał na nieprzyjemne odgłosy występujące podczas jedzenia, odczuwalne w okolicy lewego ucha.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Ambulatorium stomatologiczne na narożnej działce

Inwestor początkowo nosił się z zamiarem kupna lokalu usługowego w istniejącym budynku i zaaranżowania go na potrzeby ambulatorium stomatologicznego. Planował wydzielenie trzech gabinetów stomatologicznych, pracowni RTG i osobnej sterylizatorni.

Autor: Marta Maliszewska

Numer ten można zakupić w wersji papierowej lub PDF na naszej stronie. Wersja papierowa - tutaj, wersja PDF - tutaj.
Zachęcamy też do wykupienia prenumeraty. Można to zrobić tutaj.

NGS 1/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Wymagania stawiane gabinetom

Pytania najczęściej kierowane przez lekarza do prawnika dotyczą sposobu przekształcenia indywidualnej praktyki lekarskiej w podmiot leczniczy. Z czym to się wiąże? Jak to zrobić? Przybliżę Państwu tematykę związaną z rejestracją podmiotu leczniczego.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Separatory amalgamatu

Temat separatorów amalgamatu trochę w ostatnim czasie ucichł. To znaczy obowiązek posiadania separatorów w gabinetach stomatologicznych jest, jednak nikt nie sprawdza, czy lekarze rzeczywiście zamontowali separatory.

Autor: Piotr Szymański

Zmiany w przepisach podatkowych

W 2020 roku zmieni się wiele przepisów księgowych. Paragon, na podstawie którego ma być wystawiona faktura musi ZAWIERAĆ NUMER NIP. Zmienią się zasady rozliczania niezapłaconych faktur, powstanie Baza Danych Odpadowych związanychz prowadzeniem działalności i wystawianiem faktur.

Autor: Piotr Szymański

Alkohol w pracy

Bez konieczności odwoływania się do norm prawnych można stwierdzić, że jakiekolwiek sytuacje, w których lekarz dentysta udziela świadczenia zdrowotnego po spożyciu alkoholu, są niedopuszczalne i powinny być piętnowane.

Autor: Adrianna Suszyło

Szkoła Okluzji: Aparaty okluzyjne

Cyfrowy zawrót głowy Postęp cyfryzacji pozwoli w przyszłości na szybsze i dokładniejsze ustalenie zwarcia centralnego, na podstawie wszystkich używanych koncepcji.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Węgiel w stomatologii

Węgiel aktywny trafił na listę zdrowotnych trendów kilka lat temu. Początkowo był barwiącym dodatkiem do napojów i potraw, nadającym im niebanalnego koloru. Ogromną popularność zyskały między innymi czarne lody, czarna latte, gofry czy bułki do burgerów. Przypisywano mu poza zmianą barwy pokarmów czy kosmetyków również działanie prozdrowotne, polegające na detoksykacji organizmu.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowaka

Skaner laboratoryjny do ortodoncji?

Kilka lat temu postanowiłem poprawić swój uśmiech i udałem się na pierwszą wizytę do ortodonty. To co na początku zauważyłem wchodząc do gabinetu to wielki stos modeli gipsowych poukładanych w pojemnikach na regałach.

Autor: Kamil Bogucki

80 m² w trzech wariantach

Bardzo ważną decyzją, jaką musi podjąć każdy inwestor chcący otworzyć własną placówkę, jest wybór lokalu, w którym będzie prowadzona działalność.

Autor: Marta Maliszewska

Od czego zacząć działania marketingowe?

Jeśli prowadzą Państwo działania marketingowe własnego gabinetu lub kliniki z pewnością zastanawiacie się, co można jeszcze zrobić, by efektywnie „promować” usługi, a liczba nowych pacjentów w placówce wyraźnie wzrosła.

Autor: Ewelina Gosicka

NGS 2/2020

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Zapomnijcie o CEDE jakie znacie

Dlaczego jeździmy na wystawy stomatologiczne? Zobaczyć nowinki sprzętowe, porównać produkty, wynegocjować dobre warunki zakupu? Jasne. Dla wielu liczą się również wiedza i emocje.

Autor: Łukasz Sowa

Co może lekarz, a co lekarz dentysta

Lekarz, w 1992 r. odbył szkolenie specjalizacyjne z zakresu chirurgii stomatologicznej i zdał przewidziany egzamin, uzyskując stosowne urzędowe potwierdzenie.

Autor: Tomasz Popielski

Ochrona wizerunku pracownika

Rozwój działalności gospodarczej, niezależnie od jej profilu, wiąże się z podejmowaniem przez przedsiębiorców działań promocyjnych w celu reklamowania oferowanych produktów lub usług.

Autor: Adrianna Suszyło

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Leczenie resorpcji wewnętrznych i zewnętrznych za pomocą materiałów bioaktywnych

Rozległa wewnętrzna lub zewnętrzna resorpcja korzeni zęba oraz głęboka próchnica korzeniowa stanowi często wyzwanie dla lekarza stomatologa. Zdarza się, że takie zęby są usuwane i zastępowane uzupełnieniami protetycznymi stałymi, takimi jak implanty czy mosty.

Autor: Łukasz Balcerzak

Nowe trendy w stomatologii

Z początkiem nowego dziesięciolecia wiele osób stawia sobie pytanie, jak będzie rozwijała się nasza cywilizacja? Dentyści myśląc o swoim zawodzie, zastanawiają się, w którą stronę rozwinie się stomatologia?

Autor: Zbigniew Raszewski

Aparaty fotograficzne do mikroskopów

Niemal każdy mikroskop zabiegowy, dostępny na rynku, może być podłączony do urządzeń zewnętrznych wyświetlających lub archiwizujących obraz. Aby było to możliwe potrzebny jest tzw. tor wizyjny podłączony do mikroskopu.

Autor: Marek Pużyński

Uszczelnianie bruzd

Jak wykazały badania epidemiologiczne, proces próchnicowy przede wszystkim dotyczy powierzchni żujących pierwszych zębów trzonowych.

Autor: lek. dent. Magda Sierakowska

Szkoła Okluzji. Diagnostyka dysfunkcji układu narządu żucia

Wstępna diagnostyka dysfunkcji układu narządu żucia z przeważającą komponentą stawową- analiza RTG, EMG i zapisu wolnych ruchów żuchwy – opis przypadku.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Drukarki 3D

Ostatnio pisałem o skanerach wewnątrzustnych i laboratoryjnych. Mam nadzieję, że w jakiś sposób zobrazowałem Państwu możliwości, jakie dają te urządzenia i zachęciłem przynajmniej do zastanowienia się nad zaletami posiadania takiego sprzętu.

Autor: Kamil Bogucki

Jak z sukcesem wprowadzić medycynę estetyczną do praktyki stomatologicznej?

Coraz więcej lekarzy dentystów decyduje się na rozszerzenie profilu działalności o usługi medycyny estetycznej. Są one coraz bardziej popularne wśród pacjentów.

Autorzy: Michał Katarzyński, Małgorzata Kasprzak-Guzek

Gabinet w budynku jednorodzinnym w trzech wariantach

Znalezienie odpowiedniego lokalu, spełniającego wszystkie wymogi określone przepisami, tak aby mogła być w nim prowadzona działalność gabinetu stomatologicznego, odpowiadającego inwestorowi pod względem lokalizacji i ceny, jest często trudnym zadaniem.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 7/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Leczenie bez bólu

75 proc. pacjentów obawia się bólu podczas leczenia zębów — wynika z badania przeprowadzonego na zlecenie PTS.

Pytania o e-dokumentację

Na pytania przysłane do redakcji Nowego Gabinetu Stomatologicznego, dotyczące wprowadzenia e-dokumentacji do gabinetów lekarskich, odpowiada Grzegorz Żyjewski, niezależny specjalista do spraw systemów informatycznych.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada prawnik dr Maciej Gibiński.

Uwaga na trudne przypadki!

W codziennej praktyce można spotkać się z wieloma nietypowymi sytuacjami, należy jednak pamiętać, że to na lekarzach ciąży odpowiedzialność za podejmowane decyzje.

Autor: Tomasz Popielski

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Jak uzyskać dostęp do systemu P1?

Od 8 stycznia 2020 roku, wszyscy lekarze niezależnie czy prowadzą dokumentację elektroniczną, czy nie, muszą być zalogowani do systemu P1. W systemie tym zostanie wygenerowany certyfikat, który umożliwi wystawianie e-recept. Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2020 roku recepty będą wystawiane tylko elektronicznie.

Autor: Piotr Szymański

Użycie szablonu chirurgicznego w implantologii na podstawie przypadku klinicznego

Przewidywalność przebiegu leczenia jest cechą najbardziej pożądaną przez lekarzy dentystów jak i samych pacjentów. Nie zawsze można przewidzieć wszystkie komplikacje śród i pozabiegowe, jednak praca lekarza winna zawsze cechować się najwyższą starannością w osiągnięciu możliwie jak najlepszego efektu leczniczego. Przewidywalność w jakiejkolwiek dziedzinie można osiągnąć na etapie planowania wykonywanych procedur. Sytuacja ma się podobnie w dziedzinie chirurgii stomatologicznej i implantologii.

Autorzy: lek. dent. Jakub Lipski i lek. dent. Natalia Partyka

Kwas acetylosalicylowy a stomatologia

Ponad 120 lat temu został wynaleziony kwas acetylosalicylowy, potocznie nazywany aspiryną – lek, który do dziś cieszy się ogromną popularnością. Każdego dnia tysiące ludzi na świecie sięgają po niego przy pierwszych objawach przeziębienia i w ramach profilaktyki powikłań krążeniowych.

Autor: Magda Sierakowska

Nowa odsłona wykładzin PCV

Aby spełnić wymogi aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, należy zwrócić uwagę nie tylko na wydzielenie określonych pomieszczeń oraz funkcjonalne ich rozplanowanie, ale także na zastosowanie w nich odpowiednich materiałów wykończeniowych.

Autor: Marta Maliszewska

Najlepszy skaner 3D do Twojego gabinetu

Postęp technologiczny, którego jesteśmy świadkami wciąż przyspiesza. Szczególnie widać to w cyfryzacji praktycznie wszystkich możliwych czynności. Motoryzacyjne marki premium prześcigają się we wdrażaniu nowych technologii.

Autor: Kamil Bogucki

Czy strona internetowa gabinetu jest reklamą?

Strona internetowa to wizytówka gabinetu stomatologicznego, miejsce do publikowania informacji na temat świadczonych usług, danych kontaktowych oraz możliwość rejestracji on-line. Strona internetowa nie jest reklamą, choć w niektórych przypadkach takie znamiona może mieć.

Autor: Ewelina Gościcka

NGS 6/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Rejestracja podmiotu leczniczego

Pytania najczęściej kierowane przez lekarza do prawnika dotyczą sposobu przekształcenia indywidualnej praktyki lekarskiej w podmiot leczniczy. Z czym to się wiąże? Jak to zrobić? Dzisiaj przybliżymy Państwu tematykę związaną z rejestracją podmiotu leczniczego.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Nie trzeba zatrudniać inspektora ochrony radiologicznej

Właściciele gabinetów dentystycznych mogą odetchnąć z ulgą. Sejm RP uchwalił ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy – Prawo Atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej.

Autor: Piotr Szymański

Procedury sanitarne na wezwanie

Liczba procedur i standardów, które musi spełnić gabinet stomatologiczny może przyprawić o… ból zęba. Trzeba pamiętać, że na lekarzu dentyście oprócz opracowania szczegółowych procedur postępowania ciążą również obowiązki w zakresie zapobiegania chorobom zakaźnym, obowiązki statystyczne.

Autor: Tomasz Popielski

Nowe lupy medyczne

Rozwój obecnego świata zależy od trzech obszarów: informatyki, inżynierii biomedycznej i inżynierii materiałowej. Te trzy wzajemnie przenikające się obszary będą dyktować nam warunki, w jakich najbliższych latach będziemy żyć.

Autor: Marek Pużyński

Jak skutecznie wdrożyć EDM?

Jak się zabrać za wdrożenie systemu informatycznego w gabinecie? Dlaczego informatyzacja w służbie zdrowia idzie tak opornie?

Autor: Grzegorz Żyjewski

Prezydent podpisał ustawę dotyczącą e-zdrowia

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę dotyczącą wdrażania rozwiązań w obszarze e-zdrowia, która dotyczy m.in. ułatwień wystawiania recept oraz określania poziomu refundacji produktów leczniczych i wyrobów medycznych.

Autor: Piotr Szymański

Mikrosilnik Endostar Provider

Stomatologia jest dziedziną medycyny, która w sposób szczególny bazuje na praktyce, udziale inżynierii oraz technologii materiałowej i informatyce. Endodoncja to dziedzina, w której rozwój jest najszybciej dostrzegany przez lekarzy, ale też bardzo pożądany.Membrany izolujące O koferdamie zapewne słyszeli już wszyscy dentyści. Jednak pomysł izolacji zębów z zastosowaniem gumowej membrany w stomatologii nie jest odkryciem XXI wieku.

Autor: Marek Pużyński

Pacjent z astmą u stomatologa

Pacjent stomatologiczny z astmą na każdej wizycie powinien mieć ze sobą skuteczny lek do przerywania napadu.

Autor: Magda Sierakowska

Przegląd nauki okiem Łukasika

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Komfort pacjenta na fotelu dentystycznym

Dla większości pacjentów wizyta u stomatologa kojarzy się z nieprzyjemnymi odczuciami. Staramy się więc zrobić wszystko, aby odwrócić ich uwagę od czynności wykonywanych w czasie zabiegu.

Rekonstrukcje 3D z obrazów w formacie Dicom

W pierwszym etapie oprogramowanie Slicer wykorzystywano do budowy modeli anatomicznych, w których niewielkie, a istotne szczegóły były łatwiejsze do identyfikacji.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Funkcjonalny gabinet na 36 metrach kwadratowych

Każdy, kto szukał lokalu odpowiedniego do prowadzenia w nim działalności leczniczej, wie, jak trudno znaleźć taki, który spełniałby stawiane mu wymagania.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 5/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Dofinansowanie na zakup programu e-dokumentacji

Do 800 zł dofinansowania na zakup programu do e‑dokumentacji udzieli NFZ.

Autor: Piotr Szymański

Pytania o e-dokumentację

Na pytania Czytelników odpowiada Grzegorz Żyjewski, specjalista do spraw systemów informatycznych w firmie Hakon Software.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Leczenie nieletnich

Jak dokumentować udzielanie świadczeń leczniczych osobom nieletnim?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Periodontologia bez komplikacji. Jak?

Błędne zrozumienie etiopatogenezy zapalenia przyzębia – od tego najczęściej się zaczyna się problem w leczeniu periodontologicznym.

Autor: Łukasz Sowa

Kontrola sprzętu radiologicznego

Na placówkach wykonujących diagnostykę obrazową spoczywa obowiązek kontroli sprzętu radiologiczbrzeżnego, którym się posługują. Promieniowanie jonizujące stanowi rzeczywiste i potencjalne zagrożenie. Dlatego kluczowe jest przestrzeganie przepisów prawa atomowego, którego celem jest stworzenie bezpiecznego systemu wykorzystywania tego rodzaju energii.

Autor: Tomasz Popielski

Przegląd nauki okiem Łukasika

Streszczenia najciekawszych prac naukowych opublikowanych ostatnio na łamach zagranicznej prasy stomatologicznej.

Autor: lek. dent. Tomasz Łukasik

Zastosowanie tlenoterapii w gabinecie lekarsko-dentystycznym w przypadkach nagłych

Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego może wystąpić w każdym miejscu i czasie.

Autor: prof. dr hab. Jerzy Robert Ładny

Kompozyt dopasuje się do koloru zęba

Materiał kompozytowy Omnichroma firmy Tokuyama jest on dostępny w dwóch kolorach: opakerowym i kolorze uniwersalnym. Według producenta możliwe jest użycie jednego koloru w 90% przypadków klinicznych zamiast całej gamy kolorów.

Autor: Zbigniew Raszewski

Plastyka wędzidełek – przegląd technik chirurgicznych

Wędzidełko może zagrażać zdrowemu dziąsłu wówczas, gdy jest ono zbyt blisko przyczepione w kierunku dziąsłaradiologiczbrzeżnego, kiedy jest pociągane przez mięśnie lub gdy wpływa na jakość kontroli płytki nazębnej.

Autorzy: Jakub Lipski, Natalia Partyka

Medycyna estetyczna w stomatologii to nie chwilowa moda

Zgodnie z nowym raportem, przewiduje się, że światowy rynek medycyny estetycznej osiągnie wartość 17,07 mld dol. do 2023 r.

Autor: Małgorzata Kasprzak-Guzek

Płatności bezgotówkowe w gabinecie dentystycznym – czy to się opłaca?

Wywiad z dr Hanną Osuch i dr Ewą Pieczyńską, współwłaścicielkami Gabinetu Stomatologiczno- Protetycznego ArtDent w Krakowie.

Autor: Piotr Szymański

Centrum Ortodontyczne ROCK YOUR SMILE w Poznaniu

Pięć lat temu na warszawskiej Białołęce powstała pierwsza placówka Centrum Ortodontycznego Rock Your Smile. Stale rosnąca liczba pacjentów sprawiła, że otwarte zostały kolejne ambulatoria w innych dzielnicach Warszawy. Teraz inwestor postanowił rozszerzyć swoją działalność poza stolicę i stworzył poznański oddział firmy.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 4/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Czy można pracować bez separatora?

1 stycznia 2019 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego w sprawie rtęci (jego oznaczenie to 2017/852). Po 1 stycznia 2021 r. wszystkie separatory będą musiały zatrzymywać cząstki amalgamatu na poziomie 95%. Obecnie taki wymóg stawiany jest tylko nowym urządzeniom.

Autor: Tomasz Popielski

Dokumenty dla pracownika

Obowiązki administratora danych osobowych, w jednostce udzielającej świadczeń leczniczych, dotyczą ochrony danych nie tylko pacjentów, którym udzielane są świadczenia, ale również danych pracowników zatrudnionych w jednostce.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Zatrudnianie w praktykach lekarskich

W Polsce w wyniku prywatyzacji sektora medycyny ambulatoryjnej (w tym stomatologii) w latach 90. doszło do sytuacji, w której ponad 90% lekarzy dentystów prowadzi własną jednoosobową działalność gospodarczą. Chcąc nie chcąc, lekarze są zmuszeni do zakładania działalności, ponieważ inaczej nie mogliby wykonywać, wyuczonego za państwowe pieniądze, zawodu.

Autorzy: Agnieszka Ruchała-Tyszler, Łuksz Tyszler

Pierwsza kopia dokumentacji medycznej za darmo

Czwartego maja weszły w życie ważne zmiany w przepisach dotyczących opłat za udostępnienie dokumentacji medycznej. Nowe zasady są efektem zmian, zawartych w ustawie wprowadzającej unijne rozporządzenie o ochronie danych osobowych, czyli tzw. RODO.

Autor: Piotr Szymański

Cheilitis angularis

Kątowe zapalenie jamy ustnej (cheilitis angularis) jest kliniczną diagnozą większości zmian w obrębie jednego lub obu kątów ust. Zmiany te mają różną etiologię, najczęściej zakaźną. Zapalenie dotyczy najczęściej jednocześnie skóry i błony śluzowej w okolicy kątów ust. Klinicznie charakteryzują się maceracją tkanek, rumieniem, szczelinowatymi nadżerkami, a nawet rozpadlinami, które przy szerszym otwieraniu ust wykazują tendencję do krwawienia.

Autor: Magda Sierakowska

Lupy stomatologiczne

Wielu lekarzy stomatologów cierpi na bóle pleców związane z niewłaściwą pozycją pracy. Sprawa bardzo często dotyczy również asystentek stomatologicznych. Problem ten został zdefiniowany jako nowa jednostka chorobowa – zaburzenie mięśniowo-szkieletowe (MSD). Jednym ze sposobów ograniczenia występowania tej choroby u lekarzy dentystów jest ergonomiczna pozycja pracy. W jej osiągnięciu może pomóc stosowanie lup stomatologicznych o odpowiednio dobranej odległości roboczej.

Autor: Zbigniew Raszewski

Zastosowanie noża elektrokoagulacyjnego w stomatologii

Zabiegi z zakresu stomatologii zachowawczej możemy dobrzewykonywać w jamie ustnej pacjenta, kiedy mamy do tego odpowiednie warunki. W głównej mierze ważny jest fakt, aby pole operacyjne było nad dziąsłem. Wówczas na leczony ząb możemy założyć koferdam oraz odpowiednie formówki i mieć możliwość efektywnej pracy stosowanymi materiałami stomatologicznymi.

Autor: Marek Pużyński

Instrumenty stomatologiczne

Instrumenty stomatologiczne to narzędzia służące do mechanicznego opracowywania twardych tkanek zęba oraz materiałów stomatologicznych za pomocą wierteł i innych narzędzi rotacyjnych. Ze względu na prędkość obrotową podczas pracy dzielimy je na szybko i wolnoobrotowe. Czym różnią się turbiny drogie, od tych tanich, czy tylko ceną?

Autor: Piotr Korjat

Centrum Ortodontyczne ROCK YOUR SMILE

Zimą 2014 r. w Warszawie rozpoczęło działalność Centrum Ortodontyczne Rock Your Smile specjalizujące się w leczeniu ortodontycznym młodzieży i dorosłych.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 3/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Odpowiedzialność za błąd w sztuce medycznej

Choć błędy medyczne i odpowiedzialność za ich popełnienie to niezwykle istotna kwestia dla lekarzy i lekarzy dentystów, a spory sądowe z nimi związane nie są rzadkością, to pojęcie błędu medycznego (błędu lekarskiego, błędu w sztuce) nie zostało ustawowo zdefiniowane.

Autor: Ewa Pabian

Umowa powierzenia danych w gabinecie stomatologicznym

Powierzenie danych to nic innego jak przekazanie danych osobowych, których jesteśmy administratorem, innemu podmiotowi.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Pytania o e-dokumentację

Na pytania przysłane do redakcji Nowego Gabinetu Stomatologicznego, dotyczące wprowadzenia e-dokumentacji do gabinetów lekarskich, odpowiada Grzegorz Żyjewski, specjalista do spraw systemów informatycznych w firmie Hakon Software.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Jak rozmawiać z pacjentem „antyendodontycznym”?

„Panie Doktorze, czy to prawda, że leczenie kanałowe jest groźne dla zdrowia? ” – co lekarz dentysta powinien odpowiedzieć pacjentowi na tak postawione pytanie? Tego dowiedzą się uczestnicy sesji „Netflix vs. Evi-dence Based Dentistry” podczas 3. Kongresu Unii Stomatologii Polskiej (CEDE 2019, 19 – 21 września Poznań).

Autor: Łukasz Sowa

Recesje dziąsłowe – przyczyny i współczesne metody leczenia

Recesje dziąsłowe są niezmiernie aktualnym tematem i częścią wielospecjalistycznego leczenia stomatologicznego. Są bardzo częstą sytuacją kliniczną obserwowaną u pacjentów bez względu na ich wiek oraz pochodzenie etniczne.

Autorzy: lek. dent. Maciej Raczkowski; lek. dent. Jakub Lipski; lek. dent. Michał Domagała

Wymagania stawiane biomateriałom

Biomateriał to substancja lub materiał, z którego wytwarzane są określone struktury, urządzenia lub ich elementy mające bezpośredni kontakt z tkankami organizmu. Jednak nie powinny one oddziaływać na organizm. Materiały stomatologiczne umieszczane w jamie ustnej pacjenta są zaliczane do grupy biomateriałów.

Autor: Zbigniew Raszewski

Mikroskopy w stomatologii

Oko ludzkie jest w stanie dostrzec punkt o wielkość 0,2 mm. Dla porównania: odległość pomiędzy kwadratami, stanowiącymi tło banknotu o nominale 1 dolar za prezydentem Washingtonem wynosi 0,1 mm. Większość osób widzi to tło jako jeden kolor.

Autor: Zbigniew Raszewski

Manifestacja oralna nowotworu w fazie przedklinicznej

Czy nowotwór sam w sobie, rozwijający się w okolicy ciała innej niż jama ustna (np. w klatce piersiowej lub jamie brzusznej), może mieć wpływ na stan dziąseł i błony śluzowej jamy ustnej?

Autor: Mirella Kowalczyk

Wczesne manifestacje choroby nowotworowej i jej nawrotu w jamie ustnej u 85-letniej pacjentki

Pacjentka lat 85, będąca pod moją stałą opieką od 1990 r., zgłosiła się w czerwcu 2011 r. z powodu bólu i krwawienia dziąseł w okolicy siekaczy dolnych. Skarżyła się, że ból uniemożliwia jej jedzenie i szczotkowanie zębów.

Autor: Mirella Kowalczyk

Japońska technologia już dostępna w Twoim gabinecie!!!

Firma Yoshida została założona przez Uhachi Yamanaka w Tokio w Japonii w 1906 roku. Obecnie Yoshida jest jedną z najstarszych japońskich firm produkujących sprzęt medyczny.

Witamina D ważna dla zębów

Witamina D zwiększa ochronę antybakteryjną komórek nabłonka dziąseł i zmniejsza stan zapalny dziąseł, poprawia gojenie się ran pooperacyjnych po zabiegach chirurgii stomatologicznej i jest ważnym suplementem stosowanym w profilaktyce w periodontologii.

Autor: Magda Sierakowska

Smile up!

Na warszawskich Bielanach powstało miejsce, które pozwala dzieciom pozostać dziećmi, a dorosłym zaprzyjaźnić się ze swoim wewnętrznym dzieckiem. Wszyscy mogą poczuć się tu radośnie, bezpiecznie i beztrosko. To, co ich łączy, to szczery, piękny uśmiech. Uśmiechnijmy się wraz z nimi!

Autor: Marta Maliszewska

NGS 2/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Pytania o e-dokumentację

Autor: Grzegorz Żyjewski

Polityka Ochrony Danych Osobowych

Dokument zatytułowany Polityka Ochrony Danych Osobowych określa zasady ochrony danych osobowych. Wskazuje, w jaki sposób ma być przestrzegane przychodni prawo ochrony danych osobowych.

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Od kwietnia nowe zasady ubezpieczeń lekarzy

Dotychczasowe przepisy dotyczące ubezpieczenia OC lekarzy funkcjonują już od 7 lat. Ministerstwo Zdrowia postanowiło wydać w tym zakresie nowy akt prawny. Planowany termin wejścia jego w życie to 1 kwietnia 2019 roku. Trudno stwierdzić czy termin faktycznie zostanie dochowany, ale już warto przyjrzeć się czy faktycznie dojdzie do istotnych zmian.

Autor: Tomasz Popielski

Zintegrowane leczenie ortodontycznoprotetyczne w przypadkach złamań koronowokorzeniowych zębów stałych

Możliwości współczesnej stomatologii w przypadku złamań koronowo-korzeniowych są szerokie. Kiedy linia złamania przebiega poddziąsłowo, jako alternatywę ekstrakcji, rozważyć można chirurgiczne lub ortodontyczne wydłużenie korony klinicznej i następową odbudowę koroną protetyczną.

Gęstość kości – to ważne w czym wiercimy

Odbudowa utraconych przez pacjenta zębów jest procesem złożonym z kilku etapów. Do jej realizacji potrzebny jest zespół specjalistów, w skład którego wchodzi: lekarz, technik dentystyczny oraz technik z laboratorium radiologicznego. Ich praca powinna być wykonywana na możliwie jak najlepszym sprzęcie.

Autor: Marek Pużyński

Zastosowanie ksylitolu w stomatologii

Ksylitol to biały, krystaliczny proszek, praktycznie bezwonny i bez nieprzyjemnego posmaku. Ma słodkość porównywalną do sacharozy, lecz o 40% mniejszą kaloryczność [1]. Jest metabolizowany z niewielkim udziałem insuliny, działa bakteriobójczo i wspomaga przyswajanie wapnia w organizmie, ale nie jest metabolizowany przez próchnicotwórczą florę bakteryjną bytującą w płytce nazębnej, co ogranicza wydzielanie kwaśnych metabolitów, odpowiedzialnych za demineralizację twardych tkanek zęba [2, 7].

Autor: Magda Sierakowska

Cukrzyca jako choroba cywilizacyjna

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną, wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki trzustki. Zaburzenie to prowadzi do powstania hiperglikemii, która wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością narządów, w szczególności nerek, oczu, serca i naczyń krwionośnych. Niezależnie od typu choroby, wiele stanów zapalnych oraz zmian patologicznych w obszarze jamy ustnej związanych jest ściśle z cukrzycą.

Autorzy: lek. dent. Jakub Lipski i lek. dent. Natalia Partyka

Handlowy bełkot mydli oczy

Czy zauważyłeś, że czas targów stomatologicznych to czas promocji, super okazji i propozycji, których nie można odrzucić? Firmy prześcigają się w wymyślaniu sposobów na zachęcenie klienta do kupna właśnie ich sprzętu, promocja goni promocję, handlowcy stają na głowie zachwalając produkty spod ich skrzydeł, a w tej otoczce każdy sprzęt wydaje się być ideałem.

Styl Glamour

Glamour to blask, przepych, urok, czar, elegancja i wykwint. Do narodzin stylu przyczyniło się kino hollywoodzkie, przeżywające swój złoty wiek po okresie Wielkiego Kryzysu. W wyniku ogólnego pogorszenia warunków życia, poczucia niestabilności i braku perspektyw większość ludzi szukała ucieczki w świecie fantazji, tworzonym w „fabryce snów”.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 1/2019

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Wciąż papierowa

Obowiązek prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej został uchylony – taka informacja w połowie grudnia pojawiła się na portalu Naczelnej Izby Lekarskiej. Jednak sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana. Niektóre informacje jednak muszą być przekazywane w formie elektronicznej. Na szczęście dotyczy to tylko szpitali i poradni specjalistycznych. W „zwykłych” przychodniach wciąż można prowadzić dokumentacje po „staremu”.

Autor: Piotr Szymański

Kodeks dobrych praktyk w RODO – czego się spodziewać?

Przepisy RODO obowiązują już od maja 2018 roku. Mimo to narasta wokół nich wiele niejasności. Kodeks dobrych praktyk pomoże dużą część ich rozwiązać.

Autor: Tomasz Popielski

Nie będzie kar za brak separatorów

– Do czasu nowelizacji polskich przepisów dotyczących rtęci Sanepid może prowadzić działania informujące i uświadamiające o istniejących obowiązkach wynikających z przepisów prawa UE – poinformował Nowy Gabinet Stomatologiczny Krzysztof Jakubiak Dyrektor Biura Prasy i Promocji Ministerstwa Zdrowia. Z listu przesłanego do naszej redakcji wynika, że lekarze nie będą karani za brak separatorów. Potwierdził to też rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Sanitarnego.

Autor: Piotr Szymański

Zastosowanie koncentratów płytek krwi w gabinecie stomatologicznym

We współczesnej stomatologii coraz częściej wykorzystuje się własne tkanki pacjenta w celu poprawy gojenia i regeneracji tkanek po zabiegach stomatologicznych. Zastosowanie koncentratów płytkowych pod postacią osocza lub fibryny bogatopłytkowej jest dobrym przykładem takiego postępowania. Zawierają one liczne czynniki wzrostu, które wpływają korzystnie na uszkodzone w czasie zabiegu tkanki.

Autorzy: Jakub Lipski, lek. dent. Maciej Raczkowski, lek. dent. Mateusz Tarnowski

Piasek na bazie glicyny

Zabieg piaskowania zębów stosowany jest od 1945 roku. Jednak wciąż rozwijająca się biotechnologia znajduje coraz to nowsze i lepsze zastosowanie tej procedury. Prace bioinżynierów toczą się w dwóch obszarach: unowocześnienia urządzeń i poszukiwania nowych piasków. Od kilku lat na rynku dostępne są piaski na bazie glicyny.

Autor: Zbigniew Raszewski

Problemy stomatologiczne sportowców

W ostatnich latach popularne stało się prowadzenie zdrowego stylu życia.Uprawianie sportu jest jego nieodłączną komponentą – wpływa korzystnie na kondycję fizyczną i psychiczną, uczy przełamywania barier, daje poczucie satysfakcji czy rozładowuje stres. Dane statystyczne wskazują jednak, że bardzo liczna grupa osób corocznie ulega wypadkom podczas uprawiania sportu. Jedną z przyczyn tego stanu jest brak obowiązku stosowania środków ochrony indywidualnej oraz brak świadomości podejmowanego ryzyka.

Autor: Magda Sierakowska

Szkoła Okluzji: Szkoła Okluzji: Procedura planowania estetycznego z wykorzystaniem platformy Smylist, w przypadkach stabilizacji nowej, bardziej efektywnej relacji centralnej żuchwy.

Planowanie estetyczne to obecnie bardzo ważny element w każdej kompleksowej rehabilitacji protetycznej. Wymagania naszych pacjentów stale rosną, co znacząco wpływa na wzrost stopnia trudności naszej pracy, jednocześnie wymuszając niespotykaną dotąd perfekcję.

Autor: Krzysztof Adamowicz

Styl Boho

Nazwa „boho” wywodzi się od francuskiego słowa oznaczającego cyganerię: „la bohème”. Ono z kolei pochodzi od łacińskiego słowa „bohemus” – mieszkaniec Czech.

Autor: Marta Maliszewska

NGS 7/2018

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Pytania o e-dokumentację

Autor: Grzegorz Żyjewski

RODO i dokumenty dla pacjenta

Po 25 maja, czyli od dnia rozpoczęcia obowiązywania RODO, każdy przyjmowany pacjent powinien w jasny sposób otrzymać od nas informację o tym, jak jego dane są przetwarzane, po co i jak długo? Jak w rzeczywistości powinno wyglądać przyjęcie pacjenta do gabinetu?

Autor: Ewa Mazur-Pawłowska

Ciekawe wyroki stomatologiczne z 2018 roku

W zeszłorocznym Nowym Gabinecie Stomatologicznym (nr 99) szerzej opisano dwa wyroki z 2017 roku dotyczące leczenia stomatologicznego. Jednym z opisywanych przypadków była sprawa wiertła połkniętego przez pacjenta. Sąd nie dopatrzył się w niej nieprawidłowości w działaniach lekarza. I choć minął już rok od tego czasu, wyrok ten jest ciągle nieprawomocny i zapewne czeka na apelację.

Autor: Tomasz Popielski

Lasery w stomatologii

Współcześnie używane lasery w stomatologii dzielimy na różne sposoby. W zależności od medium wytwarzającego wiązkę światła (gaz lub kryształ), w zależności od miejsca jej aplikacji (tkanki twarde lub miękkie) lub też w zależności od długości emitowanej fali. Nie ma lasera uniwersalnego.

Autor: Zbigniew Raszewski

Resorpcje

Resorpcja jest to zespół czynników fizjologicznych lub patologicznych prowadzący do utraty twardychtkanek zęba i kości wyrostka zębodołowego. Oprócz fizjologicznej resorpcji korzeni zębów mlecznych, spotyka się także patologiczną, występującą zarówno w uzębieniu mlecznym jak i stałym.

Autor: Magda Bogatko

Felieton Okluzyjny

Autor: Łukasz Pałka

Styl industrialny

W wyniku recesji w Stanach Zjednoczonych stare budynki przemysłowe: fabryki, magazyny, młyny pustoszały z powodu ogłaszania upadłości kolejnych przedsiębiorstw. Z upływem czasu wraz ze zwiększającą się liczbą ludności w miastach brakowało mieszkań. Opuszczone budynki w centach miast stały się więc bardzo atrakcyjnym miejscem do zaadaptowania ich na cele mieszkalne. W ten sposób powstały tzw. lofty (z ang. strych, poddasze).

Autor: Marta Maliszewska

Spis treści całego numeru...

NGS 6/2018

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Separator amalgamatu potrzebny od zaraz?

Wraz z wejściem w życie europejskich przepisów dotyczących pracy z rtęcią pojawiły się nowe obowiązki po stronie lekarzy dentystów.

Autor: Tomasz Popielski

OC lekarza dentysty

Odpowiedzialność cywilna to jedna z podstawowych zasad polskiego prawa cywilnego. Jest to odpowiedzialność o charakterze majątkowym za wyrządzoną szkodę innej osobie. Jej podstawę stanowią art. 415 oraz art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025).

Autor: Ewa Pabian

Pytania o e-dokumentację

Autor: Grzegorz Żyjewski

Uwaga! Uśmiech! Zdjęcie!

Trwają prace nad zmianami przepisów dotyczących wykonywania zdjęć RTG. Choć ich ostateczny wynik nie jest jeszcze pewien, ale warto już teraz zapoznać się z możliwymi zmianami.

Autor: Tomasz Popielski

Badanie techniczne monitora RTG

Wszystkie monitory, na których wyświetlane są zdjęcia, wykonanefalami rentgenowskimi, powinny regularnie przechodzić testy potwierdzające ich niezawodne działanie. Jeśli monitory nie mają wykonanych odpowiednich testów, Sanepid może nawet zamknąć taką placówkę.

Autor: Piotr Szymański

Czy lekarz dentysta może zatrudnić drugiego lekarza dentystę?

Kwestia możliwości zatrudnienia lekarza dentysty przez drugiego lekarza jest kwestią mocno kontrowersyjną. Zakazy wskazane w art. 53 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2017 poz. 125 j.t., dalej: „Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty”) są bardzo rygorystyczne i w pewien sposób mogą ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej.

Autor: Justyna Domańska

Szczoteczki elektryczne

Obliczono, że przy dobrej staranności mycia szczoteczką manualną wykonujemy ok. 600 ruchów na minutę (częstotliwość – ok.10 Hz). Szczoteczkaelektryczna w technologii 3D (np. Oral B Genius) wykonuje w minutę do 58 500 ruchów, pracując w trybie oscylacyjno-rotacyjnym z częstotliwością ok. 87 Hz i pulsacyjnym z częstotliwością ok. 400 Hz. Szczoteczka soniczna osiąga prędkość pracy do 62 000 ruchów na minutę (np. Philips Sonicare), częstotliwość pracy wynosi 1033 Hz. Liderem w ilości drgań jest jednakszczoteczka ultradźwiękowa (np. Megasonex, Emmi-Dental), która pracuje z częstotliwością 1 600 000 Hz [12].

Autor: Magda Sierakowska

Szkoła okluzji: Procedura planowania estetycznego z wykorzystaniem platformy Smylist

Procedura planowania estetycznego z wykorzystaniem platformy Smylist została opracowana przez zespół węgierskich specjalistów pod kierunkiem dr Marii Csillag. Proponowany protokół na podstawie dwóch przypadków klinicznych.

Autor: Krzysztof Adamowicz

Zioła stosowane w higienie i leczeniu jamy ustnej

Choroby jamy ustnej mogą być uważane za główny problem zdrowia publicznego i są zaliczane do najpowszechniejszych chorób przewlekłych, które dotykają ludzkość. Przy tym, ze względu na koszty leczenia, w wielu krajach są one czwartą najdroższą chorobą.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Styl Mid-Century Modern

Style w modzie, architekturze, meblarstwie, materiałach, technologiach zmieniają się cyklicznie i ma na to ogromny wpływ nie tylko zmieniający się gust odbiorców i użytkowników, ale także sytuacja społeczno – polityczna. Jaka estetyka zawładnęła wyobraźnią ludzi po II wojnie światowej? Obsypany wieloma nagrodami amerykański serial Mad Man, opowiadając historie intryg i walk o władzę na Manhattanie, doskonale wprowadza widza w scenerię świata z połowy XX wieku.

Autor: Marta Maliszewska

Spis treści całego numeru...

NGS 5/2018

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

RODO w gabinecie lekarskim

Od 25 maja 2018 r. w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Rozporządzenie o Ochronie Danych) (Dz.U.UE.L.2016.119.1.), zwane „RODO”.

Autorzy: Adrian Chodyna i Michał Kudła

e-Dokumentacja

Na pytania, przesłane do redakcji Nowego Gabinetu Stomatologicznego, dotyczące wprowadzenia e-dokumentacji do gabinetów lekarskich, odpowiada Grzegorz Żyjewski, specjalista do spraw systemów informatycznych w firmie Hakon Software.

Autor: Grzegorz Żyjewski

Internetowe Konto Pacjenta

Planowane przez Ministerstwo Zdrowia zmiany w zakresie ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1845) w sposób istotny modyfikują aktualny stan prawny. Chodzi przede wszystkim o wprowadzenie systemu e-dokumentacji. Jednak zmiany idą znacznie dalej. Na tej samej platformieinformatycznej co dokumentacja, powstaną m.in. internetowe konta pacjenta.

Autor: Michał Kudła

Przede wszystkim ma nie boleć

Pacjent ma prawo do leczenia bólu. Taki zapis pojawił się w znowelizowanej ustawie o prawach pacjenta. Lekarz przed zakończeniem wizyty powinien odnotować w karcie pacjenta, że ból ustąpił.

Autor: Tomasz Popielski

Edukacja z medycyny estetycznej

W grudniu 2016 r. Naczelna Izba Lekarska opublikowała raport z badania lekarzy dentystów. W ciągu roku 2015 respondenci najczęściej doskonalili się dzięki literaturze fachowej oraz wymianie doświadczeń z innymi lekarzami (85%). Niemal równie częste było zdobywanie wiedzy za pomocą Internetu (portale, fora, artykuły) – 76%. Ze sformalizowanych form doskonalenia zawodowego (kursów, szkoleń, konferencji, e-learningu) skorzystało 88% lekarzy.

Autor: Małgorzata Kasprzak-Guzek

Afty nawracające

Wykwit pierwotny jest najczęściej opisywany jako plama lub plamka, rzadziej grudka, pęcherzyk lub wykwit plamkowo-grudkowy. Na 1 – 2 dni przed pojawieniem się afty nawracającej (Recurrent AphthousStomatitis, RAs) możliwe jest wystąpienie objawów prodromalnych w postaci uczucia pieczenia czy mrowienia.

Autor: Magda Sierakowska

Nie na targi, ale po wiedzę

„Muszę dotknąć”, „muszę wiedzieć”, czy „muszę się wyrwać” – do której grupy uczestników wystaw stomatologicznych należysz?

Szkoła okluzji: Procedura wykonywania odbudów estetycznych

Procedura wykonywania odbudów estetycznych z wykorzystaniem możliwości, jakie daje system Smylist. Logistyka współpracy z pracownią techniczną.

Autor: lek. dent. Krzysztof Adamowicz

Rehabilitacja implantoprotetyczna pacjentki z zaburzeniami zgryzowymi powstałymi na skutek wczesnych ekstrakcji zębów trzonowych

W interdyscyplinarną rehabilitacji protetycznej pacjentki z zaburzeniami zgryzowymi, spowodowanymi wczesną utratą zębów trzonowych. zaangażowani byli lekarze różnych specjalności: prowadzący lekarz stomatologii ogólnej, chirurg implantolog, endodonta, specjalista zajmujący się fizjologią i dysfunkcjami stawów skroniowo-żuchwowych.

Autor: Mirella Kowalczyk

W jakim kierunku zmierza diagnostyka obrazowa w stomatologii?

Diagnostyka radiologiczna wpisała się już na stałe w proces leczenia pacjentów w gabinecie stomatologicznym. Obecnie nikogo nie dziwi potrzeba wykonania badania radiologicznego w celu postawienia prawidłowego rozpoznania. Zdjęcia RTG wewnątrzustne, pantomograficzne, coraz częściej także CBCT, to już standard pozyskiwania informacji o stanie zdrowia i potrzebach leczniczych naszych pacjentów.

Autor: lek. dent. Mateusz Szkliniarz

Spis treści całego numeru...

NGS 4/2018

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Pierwsza kopia dokumentacji medycznej za darmo?

Właściciele gabinetów i klinik stomatologicznych, w związku z obowiązującym od 25 maja RODO, są zobowiązani do bezpłatnego udostępnienia pierwszej kopii dokumentacji medycznej. Wynika to z art. 15 RODO. Jednak z interpretacją tego przepisu może być spory kłopot.

Autor: Piotr Szymański

Skuteczna dezynfekcja

Profilaktyka zakażeń to największy priorytet współczesnego świata. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że w 2050 roku zakażenia drobnoustrojami opornymi na antybiotyki będą stanowiły najczęstszą przyczynę śmierci ludzi na świecie. W obliczu takiego zagrożenia należy uważnie przyjrzeć sięstosowanym procedurom higienicznym, których podstawowym celem powinna być ochrona pacjenta przed zakażeniami.

dr n. med. Justyna Piwowarczyk

Ważne zmiany w zapotrzebowaniu na leki

Do tej pory rozporządzenie Ministra Zdrowia jasno określało obowiązki aptek w zakresie realizacji
zapotrzebowania na leki, ale również określało wzór takiego zapotrzebowania dla lekarzy. W związku ze zmianami, które pojawiły się w kwietniu 2018 r., na nowo określono zakres informacji, które powinien zawierać nowy dokument zapotrzebowania. Minister Zdrowia jednak nie zdążył wydać nowego wzoru.

Autor: Tomasz Popielski

Praktycznie o CEDE 2018

Bioaktywne materiały używane w stomatologii

Od kilku lat można zaobserwować nowe sposoby tworzenia materiałów stomatologicznych. Do tej pory producenci skupiali swoją uwagę na właściwościach mechanicznych materiałów. W kolejnych latach dominowała estetyka. Produkowano materiały kompozytowe w wielu, nawet 30 kolorach i przeziernościach. W ostatnich latach producenci stawiają na właściwości bioaktywne materiałów kompozytowych.

Autor: Zbigniew Raszewski

Szkoła okluzji - Analiza RTG ssż

Nowe możliwości analizy RTG stawów skroniowo-żuchwowych wykonywanej aparatem panoramicznym, pod kątem diagnostyki uszkodzeń wewnątrzstawowych.Od około 15 lat stosuję w swojej pracy wstępną diagnostykę uszkodzeń wewnątrzstawowych na podstawie analizy RTG stawów skroniowo-żuchwowych (ssż). Sam sposób analizowania obrazu RTG zrodził się po przestudiowaniu wielu artykułów zespołu badaczy pod kierunkiem prof. Pullingera i prof. Katzberga. Prof. Pullinger wykonał tysiące projekcji MR ssż i ustalił bardzo wiele mierzalnych parametrów mających lub potencjalnie mających spore znaczenie diagnostyczne.

Autor: Krzysztof Adamowicz

Felieton okluzyjny

Autor: Łukasz Pałka

Art Déco

Luksus, splendor, blask i rozrywka. To cechy, które najlepiej oddają charakter art déco. Styl ten jest wyjątkowo elegancki, efektowny i funkcjonalny. We wnętrzach stworzonych zgodnie z jego zasadami rozkoszował się przepychem Wielki Gatsby, a w niezwykle pięknych art décowskich wagonach legendarnego pociągu relacji Paryż – Stambuł podróżowali bohaterowie powieści Agathy Christie w najnowszej ekranizacji „Morderstwa w Orient Expressie”. Mistrzowsko zaaranżowane wnętrza stały się jednym z głównych bohaterów filmu.

Autor: Marta Maliszewska

Spis treści całego numeru...

NGS 3/2018

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Separatory amalgamatu obowiązkowe od stycznia

Wprowadzenie unijnych przepisów, nakazujących wyposażenie określonych gabinetów stomatologicznych w separatory amalgamatu rtęciowego, oficjalnie zapowiedziało Ministerstwo Zdrowia.

Autor: Piotr Szymański

Zatrudnianie lekarzy

Kwestia możliwości zatrudnienia lekarza przez drugiego lekarza jest mocno kontrowersyjna. Zakazy wskazane w art. 53 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2017 poz. 125 j.t., dalej: „Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty”) są bardzo rygorystyczne i w pewien sposób mogą ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej.

Autor: Justyna Domańska

RODO – czyli jak się uchronić

Od 25 maja 2018 roku zaczną obowiązywać przepisy europejskiego rozporządzenia dot. ochrony danych osobowych (w skrócie RODO).

Autor: Tomasz Popielski

Raport z oceny klinicznej

Celem tego raportu jest poznanie możliwości wykorzystania w stomatologii systemu LED Blue Light (UV LED) zastosowanego w mikrosilnikach DENSIM. Od roku 2010 w artykułach oraz literaturze fachowej kilkukrotnie pojawiały się wzmianki o zastosowaniu promieniowania UV we współczesnej stomatologii.

Szkoła okluzji: Badania dysfunkcji układu stomatognatycznego

Interpretacja dostępnych badań diagnostycznych pod kątem informacji kiedy i w jaki sposób zakończyć leczenie w różnych postaciach dysfunkcji układu stomatognatycznego. Obecnie wykładnią efektywności leczenia jest interpretacja badań diagnostycznych, których dostępność oraz stopień zaawansowania stale rosną.

Autor: Krzysztof Adamowicz

Odbudowa estetyczna zębów żuchwy i szczęki z zastosowaniem technologii CAD-CAM. Opis przypadku

W pracy przedstawiono rekonstrukcję narządu żucia u 57-letniego pacjenta, z wykorzystaniem technologii CAD-CAM. Opisano szczegółowo plan leczenia i jego realizację, którą udokumentowano zdjęciami z poszczególnych etapów postępowania.

Autor: Dr n med. Jacek Ciesielski

Fluoroza

Fizjologiczna rola fluorków (F-) jest związana głównie z procesem mineralizacji tkanek twardych. Nieorganiczne związki fluoru stanowią główny element profilaktyki próchnicy zębów – wpływają na strukturę chemiczną szkliwa, remineralizują je, wytwarzają warstwę ochronną przed działaniem kwasów oraz wpływają na zmniejszenie metabolizmu bakterii płytki nazębnej [1].

Autor: Magda Sierakowska

2. Kongres Unii Stomatologii Polskiej

Leczenie mleczaków, opieka nad kobietami w ciąży, wykrywanie zmian nowotworowych, mity związane z rehabilitacją stawu skroniowo-żuchwowego, szkoła okluzji czy współpraca lekarza z asystentką i higienistką, to tylko niektóre spośród dziesiątek tematów wykładów i warsztatów 2. Kongresu Unii Stomatologii Polskiej.

Autor: Piotr Szymański

Skaner czy wycisk

Wycisk jest jednym z pierwszych elementów wykonywania nowego uzupełnienia protetycznego. Późniejszy sukces kliniczny w dużej mierze zależy od precyzyjności wycisku oraz wykonanego z niego modelu gipsowego.

Autor: Zbigniew Raszewski

Implanty z tlenku cyrkonu

Obecnie, wszczepienie implantu, to często standardowe postępowanie w procesie leczenia. Implanty najczęściej wykonane są z tytanu lub jego stopów.

Autor: Zbigniew Raszewski

Cała prawda o dentobusach

Pod koniec zeszłego roku 16. dentobusów wyjechało z radomskiej firmy Zeszuta. Przez pierwszy kwartał tego roku trwały konkursy mające wyłonić lekarzy, którzy będą przyjmować w dentobusach.

Autor: Piotr Szymański

Terapia kolagenowa – naturalny sposób regeneracji skóry

Obecnie większość metod leczenia i odmładzania skóry opracowywana jest tak, aby minimalizować okres rekonwalescencji, skracać liczbę sesji zabiegowych i maksymalizować efekty.

Autor: Michał Kaniowski

Styl eklektyczny

Termin eklektyzm pochodzi od greckiego słowa eklektikós (wybierający). Diogenes Laertios, odnosząc się starożytnej filozofii, wprowadził ten termin jako określenie próby łączenia różnych nurtów: platonizmu.

Autor: Marta Maliszewska

Spis treści całego numeru...

NGS 1/2018

Jest 100!

Setny numer Nowego Gabinetu Stomatologicznego jest oczywiście wielkim osiągnięciem całego zespołu redakcyjnego i osób współtworzących każde z wydań. Ale bez Was, drodzy czytelnicy, nasza praca byłaby próżna. Dlatego ślę wielki ukłon w stronę prawie 7 tys. osób, które w ostatnich 16 latach zdecydowały się na zakup prenumeraty Nowego Gabinetu Stomatologicznego. Dziękuję osobom, które przysyłały do nas komentarze i sugerowały zmiany w magazynie oraz tym, którzy na stoisku na targach chwaliły nas lub ganiły (tych ostatnich chyba nie było). Każdy głos był dla nas bardzo ważny.

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Magazynowanie odpadów

Od grudnia 2017 roku obowiązuje nowe rozporządzenie dotyczące postępowania z odpadami medycznymi. Najistotniejszą zmianą jest konieczność przygotowania specjalnego pomieszczenia, w którym będą magazynowane odpady. W mniejszych placówkach dopuszcza się użycie do tego celu lodówki. Drugą nowością jest konieczność przygotowania wentylowanego pomieszczenia, w którym przechowywane będą wózki lub pojemniki służące do transportu odpadów. Czas na dostosowanie do tych przepisów to 18 miesięcy.Tajemnica lekarska – temat ciągle aktualny Zadaniem lekarza jest nie tylko leczyć, ale również dbać o to żeby informacja o procesie leczenia pozostała w obrębie gabinetu. Dlatego też ważna jest znajomość przepisów o tajemnicy lekarskiej.

Autor: Piotr Szymański

Płukanki

Pierwsze wzmianki o stosowaniu płukanek pochodzą z ok. 2700 r p.n.e. W medycynie ajurwedyjskiej i chińskiej wykorzystywano je do leczenia zapalenia dziąseł [1]. W okresach starożytnych płukanie jamy ustnej po mechanicznym oczyszczaniu stało się powszechne wśród wyższych klas, a Hipokrates zalecał mieszankę soli, ałunu i octu [2]. Kultury rdzenne obu Ameryk, przed przybyciem Europejczyków, używały płukanek do ust, wytwarzanych z roślin, m.in. Coptis trifolia [3].

Autor: Magda Sierakowska

Umiejętne piaskowanie

Zastosowanie urządzeń oraz proszków ściernych okazało się sposobem mniej czasochłonnymi alternatywą dla konwencjonalnych instrumentów ręcznych służących do usuwania biofilmu. Do piaskowania powierzchnikorzeni używa się specjalnego drobnego piasku, który jest mało inwazyjny i nie wymaga polerownia pastami. Po zastosowanym zabiegu piaskowania ilość pozostawionego biofilmu jest kilkakrotnie mniejsza niż w przypadku tradycyjnych narzędzi ręcznych.

Autor: Zbigniew Raszewski

Szkoła Okluzji: Jak wykonać aparat okluzyjny

Autor: Krzysztof Adamowicz

Najtrudniejszy pierwszy krok

Planując otwarcie gabinetu stomatologicznego, inwestor najczęściej ma już w głowie własną wizję miejsca, które chce stworzyć, wie, jaki klimat ma w nim panować i jakie informacje pragnie przekazać swoim przyszłym pacjentom przez organizację i sposób aranżacji przestrzeni. Jednak prawo budowlane stawia pewne wymagania.

Autor: Marta Maliszewska

Spis treści całego numeru...

NGS 2/2018

Pytania do prawnika

Na pytania Czytelników odpowiada dr n. prawnych, adwokat Maciej Gibiński.

Czy można utracić zaufanie pacjenta przy prawidłowym leczeniu?

Opisany poniżej przypadek stanowi dobry przykład rezygnacji z dalszego leczenia, pomimo starań lekarza. Nie każda rezygnacja wiążę się roszczeniami, ale każda ma negatywny wpływ na działalność gabinetu.

Autor: Tomasz Popielski

Opodatkowanie usług stomatologicznych

Jak uregulowany jest problem opodatkowania usług stomatologicznych na gruncie obecnej ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. 2017; poz. 1221; dalej: ustawa o VAT) oraz w Dyrektywie 2006/112/ WE RADY z dnia 28 listopada
2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa). Opisaliśmy także kwestie definiowania pojęć odnoszących się do usług stomatologicznych, wskazanie usług zwolnionych oraz nieobjętych zwolnieniem.

Autor: Patrycja Żydek

Elektroniczna dokumentacja medyczna

Na łamach Nowego Gabinetu Stomatologicznego od roku szczegółowo opisujemy zagadnienia związane z wyborem
programu do prowadzenia dokumentacji medycznej w wersji elektronicznej. Pytań tych jest coraz więcej, dlategopoprosiliśmy Grzegorza Żyjewskiego, specjalistę ds. systemów informatycznych w firmie Hakon Software, o wyjaśnienie niektórych kwestii.

Autor: Piotr Szymański

Substancje używane do dezynfekcji

Pacjenci oraz personel medyczny mogą być wystawieni na bezpośredni kontakt z różnego typu mikroorganizmami w krwi lub ślinie. Do najgroźniejszych z nich należą wirusy żółtaczki typu B (hepatitis B, HBV), typu C (hepatitis C, HCV), wirusy opryszki typu 1 lub 2, wirusy AIDS (human immunodeficiency virus HIV), prątki gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), gronkowce (staphylococci) i paciorkowce (streptococci). Zatem w jaki sposób i czym skutecznie dezynfekować narzędzia, powierzchnię czy tkanki pacjenta?

Autor: Zbigniew Raszewski

Zadania śliny

Ilość wydzielanej śliny, jej zdolności buforowe oraz zawartość bakterii to wskaźniki pomocne w określaniu stopnia ryzyka próchnicy. Badanie tych parametrów określanych jako „testy ślinowe” pozwala na uzyskanie pełnego obrazu jamy ustnej. Coraz częściej do naszych gabinetów zgłaszają się pacjenci z suchością jamy ustnej (kserostomia). Jak im pomóc?

Autor: Magda Sierakowska

Interdyscyplinarna terapia ortodontycznoprotetyczna

Stomatologia estetyczna w tradycyjnym rozumieniu polegała głównie na wprowadzaniu koron i licówek w celu uzyskania estetycznego wyglądu. Związane było to z reguły z dosyć agresywnym podejściem klinicznym, polegającym na preparacji zębów własnych lub terapii implantoprotetycznej.

Autor: Magdalena Żywicka

Wzmacnianie akrylowych protez osiadających

Tworzywa akrylowe znalazły bardzo szerokie zastosowanie do wykonywania ruchomych uzupełnień protetycznych. Jednak pomimo wielu niewątpliwych zalet, między innymi: bioobojętność, stabilność koloru i łatwość modelowania. Mają wadę w postaci niezbyt wysokiej odporność na złamanie. Setki protez ulegają uszkodzeniu w wyniku oddziaływania sił żucia i w konsekwencji zmęczenia materiału oraz upadków z dużej wysokości na twardą powierzchnię.

Autor: Zbigniew Raszewski

Szkoła okluzji

Kiedy powinniśmy zakończyć leczenie i jak ustabilizować uzyskane wyniki. Terapia dysfunkcji układu stomatognatycznego

Autor: Krzysztof Adamowicz

Z wizytą w: Centrum Stomatologiczne „Uśmiech” Kamil Zarzycki

Dla pacjenta, który wybiera stomatologa, kluczowe są jego kompetencje. Jednak o tym, czy powierzy mu na lata zdrowie swoje i własnej rodziny, decyduje także stosunek lekarza do pacjenta i to, czy zapewnia mu poczucie bezpieczeństwa.

Autor: Marta Maliszewska

Spis treści całego numeru...