Prawo medyczne

Do tej pory rozporządzenie Ministra Zdrowia jasno określało obowiązki aptek w zakresie realizacji zapotrzebowania na leki, ale również określało wzór takiego zapotrzebowania dla lekarzy. W związku ze zmianami, które pojawiły się w kwietniu 2018 r., na nowo określono zakres informacji, które powinien zawierać owy dokument zapotrzebowania. Minister Zdrowia jednak nie zdążył wydać nowego wzoru.

Wprowadzenie unijnych przepisów, nakazujących obowiązek wyposażania określonych gabinetów stomatologicznych w separatory amalgamatu rtęciowego, oficjalnie zapowiedziało Ministerstwo Zdrowia. Wedle dyrektywy UE, takie separatory powinny być zamontowane w gabinetach już 2 stycznia 2019 roku.

Czy lekarz może zatrudnić innego lekarza? Kwestia możliwości zatrudnienia lekarza przez drugiego lekarza jest mocno kontrowersyjna. Zakazy wskazane w art. 53 Ustawy z dnia 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2017 poz. 125 j.t., dalej: „Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty”) są bardzo rygorystyczne i w pewien sposób mogą ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej.

Od 25 maja 2018 roku zaczną obowiązywać przepisy europejskiego rozporządzenia dot. ochrony danych osobowych (w skrócie RODO). Przepisy te funkcjonują w rzeczywistości już od roku 2016, natomiast został ustanowiony dwuletni termin dostosowawczy. Niestety, dopiero w drugiej połowie roku 2017 zaczęto dostrzegać, że czas ten zaczyna mijać.

Artykuł ma na celu przedstawienie, jak uregulowany jest problem opodatkowania usług stomatologicznych na gruncie obecnej ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. 2017; poz. 1221; dalej: ustawa o VAT) oraz w Dyrektywie 2006/112/WE RADY z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa). W dalszej części omówiono kwestie definiowania pojęć odnoszących się do usług stomatologicznych, wskazanie usług zwolnionych oraz nieobjętych zwolnieniem.

Opisany poniżej przypadek stanowi dobry przykład rezygnacji z dalszego leczenia, pomimo starań lekarza. Nie każda rezygnacja wiążę się roszczeniami, ale każda ma negatywny wpływ na działalność gabinetu.

Czy formularz zgody na leczenie może stanowić skuteczną obronę, czy choć ochronę przed roszczeniami pacjentów? Jest to na pewno prawne narzędzie wspomagające pracę lekarza, ale nie ochroni przed konsekwencjami błędu medycznego. Zgoda pacjenta jest tylko dowodem, że pacjent decyduje się na dane leczenie i został poinformowany o innych metodach wyleczenia jego schorzenia.

Zadaniem lekarza jest nie tylko leczyć, ale również dbać o to żeby informacja o procesie leczenia pozostała w obrębie gabinetu. Dlatego też ważna jest znajomość przepisów o tajemnicy lekarskiej.

Od grudnia 2017 roku obowiązuje nowe rozporządzenie dotyczące postępowania z odpadami medycznymi. Najistotniejszą zmianą jest konieczność przygotowania specjalnego pomieszczenia, w którym będą magazynowane odpady. W mniejszych placówkach dopuszcza się użycie do tego celu lodówki. Drugą nowością jest konieczność przygotowania wentylowanego pomieszczenia, w którym przechowywane będą wózki lub pojemniki służące do transportu odpadów. Czas na dostosowanie się do tych przepisów to 18 miesięcy.

72 godziny to maksymalny okres, przez jaki wolno przechowywać odpady medyczne w pojemniku lub worku - ministerstwo zdrowia przygotowało projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi.

Ministerstwo przygotowało ten projekt 2 kwietnia i ponad 2 tygodnie czekano na uwagi do projektu. Teraz projekt ujrzał światło dzienne. Istotnych zmian jest niewiele. A te, które są, wydają się korzystne dla lekarzy.

Odszkodowania za nieprawidłowe leczenie dochodzone są przez pacjentów przed sądem. Jednak, aby wiedzieć, jak sądy orzekają i unikać błędów popełnionych przez innych, warto zapoznać się z przykładami orzecznictwa sądowego. W tym artykule prezentujemy dwa orzeczenia sądowe dotyczące lekarzy stomatologów.

Zasadniczo trzy rodzaje podmiotów uprawnione są do przeprowadzenia kontroli podmiotu leczniczego na gruncie ustawy o działalności leczniczej (w zakresie zgodności z prawem działalności podmiotu leczniczego lub pod względem medycznym. Są to: Minister Zdrowia; podmiot upoważniony do przeprowadzenia kontroli przez Ministra Zdrowia i podmiot, który założył daną przychodnie (właściciel), tzw. podmiot tworzący.

Co jakiś czas słyszymy o wyrokach sądowych zapadających w sprawach stomatologicznych. Czytając te informacje warto zwrócić uwagę na szczegóły, gdyż płyną z nich ważne informacje dla nas. Pozwy wnoszone przez pacjentów do sądów bardzo się od siebie różną. Część z nich dotyczy nieprawidłowości w prowadzonym leczeniu, pozostawienia narzędzia w kanale czy też przeprowadzenia zabiegu bez poinformowania o ryzykach. Każda sprawa jest indywidualna, jednak wszystkie je łączy to, że w sprawie pojawi się lekarz biegły sądowy, który wyda opinię.

Przygotowaliśmy kolejne dwa formularze zgód na leczenie pacjentów. Tym razem jest to formularz na badanie z wykorzystaniem promieni rtg, oraz na leczenie pacjenta małoletniego. Stosowanie tych zgód nie jest konieczne w każdym przypadku. Zgodnie z prawem zgoda pacjenta potrzebna jest wtedy, gdy leczenie lub diagnostyka stwarza podwyższone ryzyko dla pacjenta.

Aby odpowiedzieć na to pytanie należy przeanalizować dwa podstawowe pojęcia, a mianowicie pojęcia pacjenta oraz konsumenta. Definicja pacjenta została wyrażona w ustawie o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta: „pacjent  to osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych lub osobę wykonującą zawód medyczny.” Pojęcie konsumenta zdefiniowane zostało w ustawie z dnia 23 kwietnia 1965 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 poz.459, dalej: „Kodeks cywilny”): „Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową”.

Uff - odetchnie wielu lekarzy. Mamy jeszcze rok na wprowadzenie programu do prowadzenia e-dokumentacji. Jednak warto już dziś wybrać program i go przetestować. Na łamach Nowego Gabinetu Stomatologicznego od kilku miesięcy szczegółowo opisujemy wszystkie zagadnienia związane z wyborem programu. W tym numerze prezentujemy wywiad z Grzegorzem Żyjewski, specjalistą ds. systemów informatycznych w firmie Hakon Software, który o programach do e-dokumentacji wie chyba wszystko.

W gabinecie stomatologicznym może wystąpić konieczność podania leku poza jego wskazaniami, szczególnie podczas zabiegów medycyny estetycznej. Czy jest to bezpieczne i możliwe z prawnego punktu widzenia? Zastosowanie leku off-label oznacza jego wykorzystanie w sytuacjach nie wymienionych w charakterystyce produktu leczniczego (ChPL). Może polegać ono na podaniu leku inną drogą niż przewidział producent, u innych pacjentów czy też przy wskazaniu nie ujętym w samej charakterystyce. Prawo ma problemy z tą kwestią, gdyż nie została ona jednoznacznie uregulowana.

Zmiany w ustawie o prawach pacjenta. 11 maja 2017 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Wprowadzone zmiany nie wzbudziły istotnego zainteresowania w świecie medycznym (portalach medycznych, czy świecie lekarskim), jednak w sposób istotny wpływają one na funkcjonowanie placówki, wymuszając jednocześnie dostosowanie się do nowych wymogów.

Prezentujemy propozycję formularza zgody na przeprowadzenie eksperymentu medycznego leczniczego. Należałoby przypomnieć, że w eksperymencie leczniczym lekarz stosuje nowe lub jedynie częściowo sprawdzone metody diagnostyczne, lecznicze lub profilaktyczne. Celem takiego eksperymentu powinno być osiągnięcie bezpośredniej korzyści dla pacjenta. Konieczne jest, aby dotychczasowe metody nie były skuteczne lub też mogłyby mieć szkodliwy wpływ na  konkretnego pacjenta.

Przeprowadzanie eksperymentów medycznych jest ważnym zadaniem medycyny. Pozwala wyznaczać nowe metody leczenia, a także pomaga pacjentom w nietypowych sytuacjach. Czy w Polsce prowadzenie działalności eksperymentalnej jest prostym zadaniem?