Pacjenci stosujący leki na cukrzycę i otyłość skarżą się na problemy stomatologiczne

Semaglutyd i inne leki inkretynowe mogą powodować suchość w ustach, zapadnięcie policzków i pogorszenie zdrowia dziąseł.
Objawy te mogą wynikać z utraty masy ciała, ograniczonego żucia i zmniejszonej produkcji śliny.
Niektóre skutki są pośrednie – wynikają ze zmiany nawyków żywieniowych i fizjologii śluzówki jamy ustnej.
Dentyści i lekarze powinni zwracać uwagę na stan jamy ustnej pacjentów przyjmujących semaglutyd i edukować ich w zakresie higieny oraz profilaktyki.

Leki, które zmieniają więcej niż wagę

Preparaty z semaglutydem (np. Ozempic, Wegovy, Rybelsus), pierwotnie stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2, obecnie są szeroko używane również jako leki na otyłość. Ich skuteczność w redukcji masy ciała została potwierdzona w badaniach klinicznych, a popularność rośnie – zarówno wśród pacjentów z otyłością, jak i osób chcących szybko schudnąć.

Jednak wraz ze wzrostem ich stosowania, lekarze dentyści zauważają nowe objawy stomatologiczne u pacjentów. Określenie „ozempikowe zęby” zyskało już rozgłos w mediach, a w środowisku lekarskim rozpoczęła się dyskusja o możliwych konsekwencjach stosowania GLP-1 analogów dla zdrowia jamy ustnej.

Objawy niepożądane: co zgłaszają pacjenci?

Do najczęstszych dolegliwości obserwowanych przez stomatologów należą:

Suchość w ustach (kserostomia) – zmniejszona produkcja śliny może wynikać z ograniczenia ilości i częstotliwości spożywanych posiłków oraz zmniejszonego żucia.
Nieprzyjemny zapach z ust („ozempikowy oddech”) – wynika z braku odpowiedniego nawilżenia błon śluzowych i zmniejszonego oczyszczania jamy ustnej.
Zapadnięty uśmiech i cofające się dziąsła – znaczna utrata tkanki tłuszczowej w obrębie twarzy prowadzi do zmian estetycznych.
Nasilone odkładanie płytki nazębnej – brak stymulacji żucia i śliny sprzyja tworzeniu się osadu.

Czy leki GLP-1 bezpośrednio szkodzą zębom?

Żucie stymuluje produkcję śliny i pomaga naturalnie oczyszczać zęby. Mniej żucia oznacza szybsze odkładanie się płytki nazębnej – wyjaśnia dr Sofina Ahmed z londyńskiej kliniki Viva Dental.

Z kolei higienistki stomatologiczne zwracają uwagę na zwiększoną liczbę pacjentów z problemami zapalnymi dziąseł, przebarwieniami i dolegliwościami bólowymi, które pojawiły się po rozpoczęciu terapii lekami typu Ozempic czy Mounjaro (oparty na tirzepatydu – innym analogu GLP-1).

Obecnie nie istnieją jednoznaczne badania potwierdzające, że semaglutyd bezpośrednio uszkadza zęby czy dziąsła. Objawy najprawdopodobniej wynikają z pośrednich efektów ubocznych: zmniejszonego spożycia pokarmów, odwodnienia organizmu, zmian fizjologicznych i utraty objętości tkanek miękkich twarzy.

Co powinni wiedzieć lekarze i dentyści?

Dla lekarzy prowadzących terapię GLP-1, a także stomatologów i higienistek, istotne jest:

informowanie pacjentów o możliwych zmianach w jamie ustnej,
monitorowanie stanu dziąseł i poziomu śliny,
zalecanie dodatkowej higieny (np. stosowanie płukanek i preparatów nawilżających śluzówkę),
rekomendowanie regularnych wizyt kontrolnych u dentysty.

Zjawisko „ozempikowych zębów” pokazuje, że skutki terapii farmakologicznych mogą wykraczać poza podstawowy obszar działania leków. W obliczu rosnącej liczby pacjentów stosujących GLP-1, współpraca pomiędzy lekarzami różnych specjalizacji staje się niezbędna. Tylko w ten sposób można zapewnić kompleksową opiekę i zminimalizować ryzyko powikłań – również tych stomatologicznych.

Podsumowanie

Leki z semaglutydem (np. Ozempic, Wegovy) mogą pośrednio wpływać na zdrowie jamy ustnej.
Najczęściej zgłaszane objawy to suchość w ustach, zapadnięcie policzków, nieświeży oddech.
Objawy te nie wynikają bezpośrednio z toksyczności leku, lecz z jego wpływu na fizjologię organizmu.
Konieczna jest edukacja pacjentów oraz czujność lekarzy i stomatologów w zakresie skutków ubocznych terapii GLP-1.