W medycynie saturacja jest jednym ze wskaźników nasycenia tlenem wszystkich tkanek. Składnik ten jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu i pracy poszczególnych narządów. Z tego powodu często pomiar ten jest jednym z pierwszych kroków jakie podejmują ratownicy podczas sprawdzania parametrów życiowych. Czym dokładnie jest saturacja krwi i jakie powinna przyjmować wartości? Podpowiadamy.
Czym jest saturacja krwi?
Tlen to pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organów człowieka, który podczas oddychania dostaje się do płuc. W nich znajdują się miliony pęcherzyków, które pełnią ważne funkcje wymiany cząstek tlenu i dwutlenku węgla do i z krwiobiegu. Pierwiastek ten jest przenoszony za pomocą hemoglobiny z którą tworzy oksyhemoglobinę. Saturacja krwi określa nasycenie krwi tlenem. Jest to wskaźnik, który pokazuje czy organizm jest wystarczająco dotleniony. Podaje się go w procentach, a oznacza symbolem SpO2.
Jaka powinna być prawidłowa saturacja krwi?
Prawidłowa saturacja krwi tlenem u osób dorosłych powinna wynosić od 95 do 99%, a u noworodków 91-96%. U palaczy może być nieco niższa, lecz nadal mieści się w określonych granicach — do 95% SpO2. Wynik poniżej 90% zazwyczaj uznawany jest za nieprawidłowy i świadczy o niewydolności oddechowej. W takim przypadku mogą pojawić się objawy takie jak: duszności, trudność w oddychaniu, tachykardia, zaburzenia koordynacji ruchowej, a także utrata przytomności. Wartość poniżej 70% klasyfikowana jest jako zagrażająca życiu. W takiej sytuacji dochodzi do niedotlenienia mózgu i zaburzeń percepcji.
Niska saturacja krwi — objawy
Niska saturacja krwi może być wynikiem schorzeń takich jak: przewlekła obturacyjna choroba płuc, odmy opłucnej, astmy oskrzelowej, infekcji układu oddechowego, w tym COVID-19, a także wrodzonych wad serca. Wszystkie te dolegliwości związane są z problemami z krążeniem lub płucami, dlatego uniemożliwiają transportowanie z krwią wystarczającej ilości tlenu. Zbyt niska saturacja objawia się często uczuciem duszności i niemożnością nabrania powietrza, a także spadkiem energii i sennością.
U osób które nie cierpią na żadne przewlekłe schorzenia, wynik poniżej 95% jest niepokojący. W takiej sytuacji warto zastosować kilka ćwiczeń oddechowych, które poprawią zdolność płuc do wymiany gazu, a także sprawdzić, czy prawidłowo zmierzyliśmy saturacje. Parametr ten zazwyczaj można podnieść, stosując różne techniki, na przykład głębokie oddechy ustami i przeponą. Jeżeli metoda ta nie przyniesie skutku pożądanego i czujemy duszności, należy niezwłocznie wezwać pogotowie.
Jak zmierzyć saturację krwi?
Saturację mierzy się metodą pulsoksymetrii za pomocą urządzenia takiego jak pulsoksymetr. Wyposażone jest ono w czujnik, który pochłania promieniowanie światła czerwonego i podczerwonego, które wytwarzane jest przez hemoglobinę. Mierzy więc powracający sygnał i na tej podstawie określa poziom saturacji krwi. Dzięki pandemii koronawirusa urządzenia te stały się szczególnie popularne, ponieważ umożliwiały nieinwazyjne wykonanie takiego testu samodzielnie w domu.
Należy jednak pamiętać, że aby prawidłowo oznaczyć wynik, pulsoksymetr trzeba założyć na wskazujący lub środkowy palec w taki sposób, aby paznokieć znajdował się u góry. Tutaj kobiety, które noszą hybrydę, mogą mieć pewne trudności z jego prawidłowym oznaczeniem, ponieważ takie paznokcie zakłócają odczytanie wartości. Dodatkowo zimne kończyny ze względu na skurcz naczyń krwionośnych w opuszkach również mogą zafałszować wynik.
_____________________________
Dowiedz się więcej
Więcej ciekawych artykułów w "Nowy Gabinet Stomatologiczny" - zamów prenumeratę lub kup prenumeratę w naszym sklepie
