O co chodzi z punktami RTG?

• Osoba wykonująca badania diagnostyczne, zabiegi lub leczenie, z zastosowaniem promieniowania jonizującego, a także osoba nadzorująca ich wykonywanie, są obowiązani uzyskać co najmniej 20 punktów szkoleniowych w ciągu kolejnych 5 lat
• Uczestnictwo w szkoleniach obejmujących tematykę ochrony bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych, medycznych zastosowań promieniowania jonizującego lub metod i procedur badań parametrów technicznych urządzeń radiologicznych jest najprostszą metodą zdobywania punktów szkoleniowych RTG

Komunikat ze strony NRL brzmi: "Ustawa Prawo Atomowe wprowadziła nowe zasady pozyskiwania i terminy ważności certyfikatów ochrony radiologicznej pacjenta.Zgodnie z zapisami ustawy i rozporządzeń wykonawczych:Certyfikaty ważne w dniu 23.09.2019 r. zachowują ważność do dnia 22.09.2024 r., jednak z dniem 23.09.2024 r. nie traci się uprawnień do wykonywania zdjęć RTG. Aby zachować uprawnienia do wykonywania zdjęć RTG należy w okresie od 23.09.2024 r. do 22.09.2029 r. w ramach kształcenia uzyskać 20 punktów szkoleniowych lub przed 23.09.2029 r. zdać egzamin.Brak ważnego certyfikatu w dniu 23.09.2019 r. wymaga od osób wykonujących badania RTG zdobycia 20 punktów szkoleniowych lub zdania egzaminu do dnia 22.09.2024 r. Punkty szkoleniowe zdobyte w danym okresie rozliczeniowym nie przechodzą na okres następny." - czytamy na stronie NRL.

Otóż, w dniu 23 września 2019 r. wszedł w życie art. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej, wprowadzający zmiany w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe. Zgodnie z nowym art. 33n ust. 1 ustawy Prawo atomowe osoby wykonujące badania diagnostyczne, zabiegi lub leczenie, z zastosowaniem promieniowania jonizującego, a także osoby nadzorujące ich wykonywanie są obowiązane do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta. W celu wykonania ww. obowiązku osoby wykonujące badania diagnostyczne, zabiegi lub leczenie, z zastosowaniem promieniowania jonizującego, a także osoby nadzorujące ich wykonywanie, są obowiązane uzyskać co najmniej 20 punktów szkoleniowych w ciągu kolejnych 5 lat (art. 33n ust. 2 ustawy Prawo atomowe).

Przekładając z języka prawniczego na polski: 23 września 2019 r. wszedł w życie przepis, który nakazał wszystkim osobom używającym promieniowania RTG do diagnostyki podnoszenie swoich kwalifikacji. Mają oni w ciągu 5 lat zdobywać po 20 pkt. Pierwsze 5 lat obowiązywania tego przepisu to okres od 23 września 2019 r. do 22 września 2024 r. Zwolnione z obowiązku zdobywania tych 20 pkt są osoby, które w dniu wejścia w życie tego przepisu, czyli 22 września 2019 r. miały ważny certyfikat ochrony radiologicznej pacjenta. One z automatu otrzymały 20 pkt. Inne osoby te punkty muszą zgromadzić na szkoleniach, lub "zrobić" certyfikat ochrony radiologicznej pacjenta.

Zobacz! Kurs obowiązkowy dla lekarzy wykonujących zdjęcia RTG. Rentgenodiagnostyka w praktyce dla lekarzy stomatologów. Kliknij TUTAJ i zdobądź 16 pkt. szkoleniowych w ramach szkolenia z tematyki ochrony radiologicznej.

20 punktów szkoleniowych RTG w 5 lat

W Prawie Atomowym napisano, że „osoba wykonująca badania diagnostyczne, zabiegi lub leczenie, z zastosowaniem promieniowania jonizującego, a także osoba nadzorująca ich wykonywanie, są obowiązani do stałego podnoszenia swoich kwalifikacji z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta”.

W kolejnym punkcie ustawodawca precyzuje w jaki sposób należy podnosić kwalifikacje. Czyli: „w celu wykonania obowiązku, o którym mowa w ust. 1, osoba wykonująca badania diagnostyczne, zabiegi lub leczenie, z zastosowaniem promieniowania jonizującego, a także osoba nadzorująca ich wykonywanie, są obowiązani uzyskać co najmniej 20 punktów szkoleniowych w ciągu kolejnych 5 lat”.

Owe 20 punktów szkoleniowych, nazwijmy je dla uproszczenia punkty szkoleniowe RTG, nie są tożsame z punktami edukacyjnymi zdobywanymi na szkoleniach zgłoszonych do okręgowych izb lekarskich. Organizator takiego szkolenia oczywiście może przyznać zarówno punkty szkoleniowe RTG, jak i edukacyjne, jednak punkty szkoleniowe muszą być potwierdzone specjalnym certyfikatem. Wzór takiego certyfikatu został opublikowany w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 marca 2020 r. w sprawie szkoleń w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta. Musi być w nim napisane, że „na podstawie art. 33n ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 1792, z późn. zm.) zaświadcza się, że Pan(i) (imię, nazwisko i PESEL uczestnika) ukończył(a) szkolenie obejmujące tematykę ochrony radiologicznej/bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych/medycznych zastosowań promieniowania jonizującego/metod i procedur badań parametrów technicznych urządzeń radiologicznych w zakresie: (musi być podany zakres) w wymiarze (liczba) godzin i uzyskał(a) (liczba) punktów szkoleniowych".

Jak zdobyć punkty szkoleniowe RTG?

Uczestnictwo w szkoleniach z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta jest najprostszą metodą zdobywania punktów szkoleniowych RTG. Jednak ustawa prawo atomowe precyzuje wszystkie sposoby zdobywania punktów szkoleniowych RTG. W 3 punkcie artykułu 33n ustawy Prawo Atomowe czytamy:
„ Osoba wykonująca badania diagnostyczne, zabiegi lub leczenie, z zastosowaniem promieniowania jonizującego, a także osoba nadzorująca ich wykonywanie, wykonuje obowiązek, o którym mowa w ust. 1 [koniczność podnoszenia kwalifikacji – przyp. autora], przez:
1) ukończenie szkolenia w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta, kończącego się wewnętrznym egzaminem i uzyskaniem certyfikatu potwierdzającego ukończenie tego szkolenia oraz zdanie egzaminu [kurs z ochrony radiologicznej pacjenta – przyp. autora], lub
2) ukończenie innego niż wskazane w pkt 1 szkolenia obejmującego tematykę ochrony radiologicznej, bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych, medycznych zastosowań promieniowania jonizującego lub metod i procedur badań parametrów technicznych urządzeń radiologicznych oraz uzyskanie zaświadczenia o ukończeniu każdego z tych szkoleń, lub
3) udział w krajowych lub międzynarodowych kongresach, zjazdach, konferencjach lub sympozjach naukowych poświęconych zagadnieniom, o których mowa w pkt 2, lub
4) wygłoszenie wykładu lub wystąpienia w zakresie zagadnień, o których mowa
w pkt 2, na krajowym lub międzynarodowym kongresie, zjeździe, konferencji
lub sympozjum naukowym”.

Zatem ten przepis precyzuje zakres tematyczny i formy szkolenia. Podstawą jest ukończenie szkolenia w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta, kończącego się wewnętrznym egzaminem i uzyskaniem certyfikatu potwierdzającego ukończenie tego szkolenia oraz zdanie egzaminu. Wydaje się, że łatwiejszym sposobem, ponieważ nie wymagających zdawania egzaminu oraz rozciągniętym w czasie, jest sukcesywny udział w szkoleniach z zakresu RTG. W takim przypadku za 1 godz. szkolenia uzyskuje się jeden punkt szkoleniowy RTG, podobnie jak w przypadku punktów edukacyjnych, za udział w kongresie – 5 pkt, a za wygłoszenie wykładu – 10 pkt szkoleniowych RTG.

Zgodnie z przepisami przejściowymi zawartymi w ustawie z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej osoby posiadające w dniu 23 września 2019 r. ważny certyfikat potwierdzający zdanie egzaminu w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta uzyskały „automatycznie” 20 punktów szkoleniowych, a zatem spełniły obowiązek wskazany w art. 33n ust. 2 ustawy Prawo atomowe – uzyskania co najmniej 20 punktów szkoleniowych w ciągu kolejnych 5 lat – tj. do dnia 22 września 2024 r.

Pozostali lekarze, którzy w dniu 23 września 2019 r. nie posiadali ważnego certyfikatu potwierdzającego zdanie egzaminu w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta ustawa Prawo Atomowe przewidziała okres 5 lat na uzyskanie wymaganej (tj. 20) liczby punktów.

Tematyka szkoleń z zakresu RTG

W ustawie Prawo Atomowa tematyka szkoleń została ujęta dość ogólnie, czyli „ochrona radiologiczna, bezpieczne stosowanie promieniowania jonizującego w celach medycznych, medyczne zastosowania promieniowania jonizującego lub metody i procedury badań parametrów technicznych urządzeń radiologicznych".

Jednak rozporządzanie w sprawie szkoleń w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta precyzuje te zagadnienia. W paragrafie 4 czytamy, że „ zakres tematyczny szkolenia, dla lekarzy dentystów wykonujących medyczne procedury radiologiczne lub nadzorujących ich wykonywanie obejmuje wybrane bloki tematyczne, z uwzględnieniem specyfiki:
1) metod i technik wykonywania zdjęć wewnątrzustnych,
2) metod i technik wykonywania zdjęć zewnątrzustnych,
3) obrazowania badań RTG w stomatologii,
4) elementów radiologii stomatologicznej,
5) testów eksploatacyjnych urządzeń radiologicznych i urządzeń pomocniczych,
6) medycznych procedur radiologicznych (wzorcowych i szczegółowych),
7) teleradiologii,
8) radiologii twarzowo-szczękowej,
9) stomatologicznej anatomii radiologicznej CT (CBCT)
– w zakresie związanym z ochroną radiologiczną pacjenta".

Zatem jest 9 zakresów tematycznych, z których lekarze muszą pogłębiać swoją wiedzę i muszą zdobywać punkty szkoleniowe RTG.
Organizatorzy szkoleń w tym zakresie powinni przygotować program tak, aby spełniał wszystkie warunki narzucone przez ustawę i rozporządzenie.
Lekarz podczas szkoleń powinien:
• poznać wielkości i jednostki radiologiczne,
• poznać fizyczne właściwości i sposoby kontroli parametrów urządzeń radiologicznych,
• zrozumieć zasady oddziaływania promieniowania jonizującego na człowieka,
• poznać wielkości dawki skutecznej i ekwiwalentnej w stosunku do ryzyka radiacyjnego, w tym również związanego z ekspozycją płodu,
• poznać ogólne założenia ochrony radiologicznej i specyficzne aspekty ochrony radiologicznej pacjenta (w tym dzieci i młodzieży) i personelu,
• poznać dawki otrzymywane przez pacjenta w efekcie stosowania procedur radiologicznych i zasady ich optymalizacji,
• nauczyć się tworzenia programu zapewnienia jakości ,
• zapoznać się z ustawodawstwem krajowym i europejskim.

Cztery sposoby zdobycia punktów

Ustawa Prawo Atomowe wskazała 4 możliwości podnoszenia kwalifikacji z zakresu ochrony radiologicznej pacjenta przez zobowiązane do tego osoby, wraz z przypisaną im liczba punktów.

Podsumowując

Lekarze dentyści wykonujący zdjęcie RTG lub nadzorujący wykonywanie takich zdjęć mają więc dwie możliwości. Albo ukończenia raz na 5 lat kursu z ochrony radiologicznej pacjenta i zdania odpowiedniego egzaminu, albo uczestnictwa w szkoleniach związanych z ochroną radiologiczną pacjenta i gromadzenia punktów szkoleniowych RTG. W ciągu 5 lat tych punktów trzeba zdobyć 20.

Szkolenia takie są organizowane m.in. przez Szkołę Stomatologii (www.szkolastomatologii.pl). Najbliższe szkolenie, dwudniowe, na którym można zdobyć aż 16 pkt szkoleniowych RTG, odbędzie się 8 i 9 grudnia 2023 r.  Temat szkolenia: Rentgenodiagnostyka w praktyce dla lekarzy stomatologów. Kurs obowiązkowy dla lekarzy wykonujących zdjęcia RTG. 2 dni (zapisy: 10zld.pl).